احمد جهانگیری؛ محمدحسین زرین‌کوب؛ امیلیو ساکانی؛ یلدرم دیلک؛ زهره عظیم‌زاده
دوره 5، شماره 20 ، زمستان 1393، ، صفحه 53-70
چکیده
توده ماگمایی مافیک میشو با پالئوتکتونیک پیچیده در پهنه سلطانیه-میشو و در جنوب‌غرب مرند بین دو گسل شمالی و جنوبی میشو (شمال‌غرب ایران) قرار گرفته است. این توده مافیک در داخل سنگ‌های رسوبی پرکامبرین کهر ...
بیشتر
توده ماگمایی مافیک میشو با پالئوتکتونیک پیچیده در پهنه سلطانیه-میشو و در جنوب‌غرب مرند بین دو گسل شمالی و جنوبی میشو (شمال‌غرب ایران) قرار گرفته است. این توده مافیک در داخل سنگ‌های رسوبی پرکامبرین کهر نفوذ کرده و توسط رسوبات پرمین پوشیده شده است. ترکیب سنگ‌شناسی این توده شامل: گابرو، نوریت، آنورتوزیت، پیروکسنیت، اولیوین گابرو و تروکتولیت است. دایک‌های دیابازی این توده نفوذی را قطع می‌کند. این سنگ‌های لویکوکرات بافت کومولایی داشته و کانی غالب آنها پلاژیوکلاز با ترکیب بیتونیت تا لابرادوریت است. آنورتوزیت‌ها در نمودارهای مختلف پراکندگی یا جدایشی را از گابروها نشان نمی‌دهد. آنورتوزیت‌ها و نیز گابروها ویژگی سری ماگمایی توله‌ایتی تا کالک‌آلکالن دارد. این نشان می‌دهد که آنورتوزیت‌ها منشأ یکسانی با گابروها دارد. گابروها و آنورتوزیت‌ها متاآلومین و دارای ویژگی‌های ژئوشیمیایی نوع MORB است. استفاده از آنورتوزیت‌ها در تعیین سن مطلق با روش Pb-U زیرکن و تعمیم آن به توده نفوذی مافیک میشو می‌تواند کمک بسیاری در تعیین پالئوتکتونیک منطقه میشو داشته باشد. سن‌سنجی مطلق، زمان جایگیری آنورتوزیت‌ها و در نتیجه گابروها را کربونیفر آغازین نشان می‌دهد (4/3 7/356 میلیون سال قبل) که با نتایج سن نسبی (بین رسوبات پرکامبرین کهر و رسوبات پرمین) تناسب دارد. می‌توان گفت توده نفوذی مافیک میشو به دنبال حرکات کششی حاصل از ماگمای مرتبط با فعالیت پلوم در اوایل کربونیفر تشکیل شده و منجر به گسترش پوسته اقیانوسی پالئوتتیس در شمال‌غرب ایران گردیده است.
