The investigation of anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) and the emplacement mechanism of Darreh Bagh granitoid pluton (NW Aligudarz)

Document Type : Original Article

Authors

دانشگاه صنعتی شاهرود - دانشکده علوم زمین

Abstract

The Darreh Bagh granitoid pluton (DGP), with middle Jurassic age (178 Ma), located in the northwest of Aligudarz city. The pluton is mainly granodioritic composition which emplaced in metapelitic rocks of Sanandaj-Sirjan structural zone. For the first time, the emplacement mechanism of this pluton, investigated by anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) method. Based on the present investigations, the mean magnetic susceptibility, in terms of µSI for the studied rock groups are as follow: granodiorites (257), leucogranites (47), high tourmaline leucogranites (148), low tourmaline leucogranites (48), migmatites (437), surmicaceous enclaves (386). Considering the obtained values, the felsic part of the DGP belongs to the paramagnetic granitoids (500>km>0 in µSI) (equal to ilmenite series or S-type). Based on the magnetic parameters and their interpretations it is possible to divide DGP into the A and B domains and A1, A2 subdomains. The magnetic lineations in the subdomains oriented to the north. Whereas in the middle part of the pluton (B domain) it oriented dominantly to the east and southeast. Based on distribution patterns of magnetic lineations these domains were emplaced with a short delay compared to each other. Meanwhile, A domain was emplaced prior to B domain. With attention to distribution patterns of magnetic lineations and foliations, the principles of interpretation of magnetic parameters and regional geological characteristics, the Darreh Bagh granitoid pluton was emplaced in the form of a relatively large sill in a dextral shear zone (related to a transpression regime).

Keywords


مقدمه

توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ، با وسعت تقریبی 60 کیلومتر مربع در 5 کیلومتری شمال‌غرب شهرستان الیگودرز و در قسمت میانی پهنه ساختاری سنندج-سیرجان واقع شده است (شکل 1). بر اساس نفوذ این توده در درون سنگ‌های متاپلیتی با ترکیب سنگ‌شناسی اسلیت، فیلیت، میکاشیست و گارنت میکاشیست (معادل دگرگون شده شیل و ماسه‌سنگ‌های اواخر تریاس-اوایل ژوراسیک) و تعیین سن‌های صورت گرفته روی این توده بر روی زیرکن با روش U-Pb Esna-Ashari, 2011)؛ (Esna-Ashari et al.,2012 و تعیین سن‌های انجام شده بر روی توده‌های گرانیتوئیدی مشابه همجوار در پهنه سنندج-سیرجان نظیر: توده گرانیتوئیدی آستانه (Tahmasbi et al., 2001)، همدان (Baharifar et al., 2004)، بروجرد (Ahmadi khalaji et al., 2007)، شهرکرد (Davoudian et al., 2008)، اشنویه (Ghalamghash et al., 2009)، ازنا (Shabanian et al., 2009)، الوند (Shahbazi et al., 2010)، دهنو (Rajaieh et al., 2010)، بوئین میاندشت (Ghasemi, 1992) و ... منطقی‌ترین سن برای تشکیل و جایگیری این توده ژوراسیک میانی است.

این توده نفوذی با عنوان توده گرانیتوئیدی ملاطالب از دیدگاه سنگ‌شناسی، ژئوشیمی و پترولوژی توسط پژوهشگران متعدد نظیر: Seddighi (1994)، Bagherian و Khakzad (2001)، Abdollahi (2008)، Darvishi و Bagheryan (2008)، Esna-Ashari و همکاران (a2011 و b2011) بررسی شده اما از لحاظ فابریک مغناطیسی تاکنون پژوهشی بر روی آن انجام نشده است. فابریک‌های مغناطیسی این توده، در پرتو روش بررسی ناهمگنی پذیرفتاری مغناطیسی برای نخستین بار انجام شده است و نتایج به دست آمده از آن در پژوهش حاضر ارایه می‌شود.

 

زمین‌شناسی و سنگ‌شناسی

توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ، واقع در شمال‌غرب الیگودرز، در بین سنگ‌های دگرگونی ناحیه‌ای درجه پایین با طیف سنگ‌شناسی اسلیت، فیلیت و شیست معادل دگرگونی سنگ‌های شیلی-ماسه‌سنگی شمشک به سن اواخر تریاس تا اوایل ژوراسیک جای گرفته است. سنگ‌های میزبان توسط تعداد اندکی دایک میکرودیوریتی قطع شده ‎است (Mardani et al., 2010؛ (Baghbani, 2012. در مناطق همجوار برخی از این دایک‌های میکرودیوریتی، توده‌های گرانیتوئیدی از جمله توده گرانیتوئیدی گل‌زرد را قطع کرده‌اند (Badallo, 2012). در ضمن، در محدوده بسیار کم وسعتی از حاشیه غربی توده رخنمونی از سنگ‌های دیوریتی گسیخته شده مشاهده می‌شود. فضای بین قطعات گسیخته شده را گرانودیوریت‌ها به خود اختصاص می‌دهد
(Esna-Ashari et al., 2011a). بر اساس مشاهدات صحرایی و مقاطع نازک تهیه شده ترکیب سنگ‌شناسی غالب توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ، گرانودیوریتی است. گرانودیوریت‌ها توسط دایک‌های لوکوگرانیتی و رگه‎ها و رگچه‎های آپلیتی و پگماتیتی قطع شده‌اند. برخی از این رگه‌های آپلیتی و پگماتیتی حاوی تورمالین است. حضور آنکلاوهای متاپلیتی (آندالوزیت هورنفلسی، میکاشیستی، زینولیت‌های کوارتزی و زینوکریست‌های آندالوزیتی) از ویژگی‌های بارز این توده محسوب می‌شود. جایگیری توده گرانیتوئیدی در سنگ‌های دگرگونی ناحیه‌ای میزبان و گرمای ناشی از وجود آنها، دگرگونی مجاورتی کم ضخامتی در حد کردیریت-هورنفلس ایجاد کرده است.

شواهد صحرایی و بررسی‌های میکروسکوپی معرف آن است که گرانیت‌زایی در طی تحولات چند مرحله‌ای صورت گرفته است که به تشکیل و جایگیری این توده گرانیتوئیدی و برخی توده‌های گرانیتوئیدی همجوار منجر شده است. این فرآیند چند مرحله‌ای در بررسی‌های پیشین کمتر مورد توجه قرار گرفته و به ندرت آثار فهم صحیح آن در مستندات منتشر شده مشاهده می‌شود. با توجه به شواهد صحرایی و پتروگرافی، در اثر جایگیری ماگماهای بازیک-حدواسط (با ترکیب گابرو تا دیوریت) در بین مجموعه متاپلیتی (اسلیت، فیلیت، میکاشیست و گارنت میکاشیست) دما بالا رفته (دگرگونی مجاورتی گسترده‌ای صورت گرفته) و تا حد ذوب مجموعه دگرگونی پیش ‎رفته است. ابتدا آندالوزیت هورنفلس و سپس سیلیمانیت هورنفلس تشکیل شده و با گذر از مرز دمایی ذوب متاپلیت‌ها، ماگماهای گرانیتوئیدی به وجود آمده‌اند. سپس ماگماهای تولید شده به ترازهای بالاتر پوسته صعود و جایگیری کرده است. در ضمن، لوکوگرانیت‌ها و پگماتیت‌های تورمالین‌دار به صورت دایک یا رگه و رگچه، گرانودیوریت‌ها را قطع کرده‌اند. بر اساس شواهد صحرایی اختلاف زمانی بین توده‌های بازیک و فلسیک چندان زیاد نبوده است (Baghbani, 2012؛ (Shekari, 2012.

با توجه به کلیه شواهد از جمله: حضور گسترده زینوکریست‌های آندالوزیت، آنکلاوهای متاپلیتی (شیستی و هورنفلسی) آنکلاوهای متاپسامیتی، زینولیت‌های کوارتزی، حضور گسترده بیوتیت، حضور تورمالین و بقایای گارنت در سنگ‌های گرانودیوریتی، بخش فلسیک توده گرانیتوئیدی مورد نظر، در زمره گرانیتوئید‌های تیپ S (پالین ژنتیک) قرار می‌گیرد. بر اساس بررسی‌های پترولوژی و ژئوشیمیایی صورت گرفته (Baghbani, 2012) این توده از جمله گرانیتوئیدهای کالک‌آلکالن و پرآلومین، نوع S و مرتبط با فرورانش اقیانوس نئوتتیس به زیر ایران مرکزی است. البته بخش دیوریتی-کوارتز‌دیوریتی که دارای تاریخچه و منشأ تشکیل متفاوتی است را می‌توان در زمره گرانیتوئیدهای نوع I جای داد.

 

 
 

شکل 1- الف) نقشه زمین‌شناسی عمومی بخش شمال‌غربی پهنه سنندج-سیرجان. بیشتر توده‌های گرانیتوئیدی موجود در این پهنه در راستای شمال‌غربی-جنوب‌شرقی دارای شکل عدسی کشیده است (Mohajjel, 2005)؛ ب) نقشه نشان‌دهنده موقعیت جغرافیایی و راه‌های دسترسی به منطقه بررسی شده (که با کادر مشخص شده است) (اقتباس از پایگاه www.iranview.com؛
ج) نقشه زمین‌شناسی اصلاح شده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ همراه با نقاط نمونه‌برداری (مغزه‌گیری) (Shekari, 2012). کمبود نقاط نمونه‌برداری در حاشیه شرقی به علت نامناسب بودن سنگ‌ها برای مغزه‌گیری است. در این بخش سنگ‌ها بیشتر خرد شده و زمین‌های زراعی در این مناطق گسترش دارند.

 


 

 

روش انجام پژوهش

برای بررسی فابریک‌های مغناطیسی لازم است از توده‌های نفوذی به ازای هر 1 تا 2 کیلومتر مربع، دو مغزه برداشت شود. این مغزه‌ها توسط موتور حفاری قابل حمل برداشت می‌شود. سپس توسط ترازیاب مغزه و کمپاس، راستا و مقدار میل هر مغزه اندازه‌گیری می‌شود. مشخصات مغزه‌ها نظیر: نام نمونه، مختصات محل برداشت و ویژگی‌های سنگ‌شناسی آنها ثبت و ضبط می‌شود تا در مراحل بعدی استفاده شود. طی بررسی فابریک‌های مغناطیسی هر یک از مغزه‌ها به قطعات استوانه‌ای‌شکل به ارتفاع 22 میلی‌متر برش داده می‌شود (شکل 2). قطعات به دست آمده توسط کلریدریک اسید 2/0 نرمال شستشو می‌شود. نمونه‌ها پس از خشک شدن برای اندازه‌گیری‌های مغناطیسی آماده است.

 

   

الف

ب

شکل 2- الف) تصویری از مغزه‌های تهیه شده پس از پایان عملیات حفاری، ب) تصویری از قطعات استوانه‌ای شکل 22 میلی‌متری پس از برش مغزه‌ها

 

 

 

مقادیر شاخص‌های مغناطیسی Km)، P و (T قطعات 22 میلی‌متری به دست آمده پس از برش مغزه‌ها، توسط دستگاه اندازه‌گیری پذیرفتاری مغناطیسی مدل MFK1-FA اندازه‌گیری شد. شاخص‌ K معرف ضریب پذیرفتاری مغناطیسی یا نسبت بین میزان مغناطیس‎شدگی و شدت میدان مغناطیسی القا شده (M/H) است. مقدار K دارای دو مفهوم عددی و برداری است مقادیر عددی آن در محاسبه مقدار پذیرفتاری مغناطیسی میانگین (Km)، درصد انیزوتروپی مغناطیسی (P%)، شاخص‌ شکل (T) و ... استفاده می‌شود. مقادیر برداری K در تعیین خطواره‌ها و برگواره‌های مغناطیسی و ترسیم استریوگرام‌های مربوط به هر ایستگاه یا کل توده نفوذی استفاده می‎شود. تغییرات میزان پذیرفتاری مغناطیسی در فضای سه‌ بعدی نمونه‌های سنگی را می‌توان به صورت یک بیضوی مغناطیسی تجسم کرد. بزرگترین بردار مغناطیسی آن با نماد K1، معرف خطوارگی مغناطیسی وکوچکترین بردار بیضوی مغناطیسی با نماد K3 است. بردار K2 حدواسط بین K1 و K3 است (K3<K2<K1). با توجه به مقادیر K3، K2 و K1 شاخص‌های زیر معرفی می‌شوند.

T=(2ln(K2/K3)/ln(K1/K3).

 

×100

(K1-K3)

P(%)=

K3

 

K1+K2+K3

Km=

3

 

شاخص‌هایP، Km و T، حاصل از معادلات بالا به عنوان مبنای تعبیر و تفسیرهای بعدی استفاده می‌شود و همچنین، با استفاده از این شاخص‌ها چگونگی نفوذ و جایگیری، مورد بررسی قرار می‌گیرد. همزمان با اندازه‌گیری‌ شاخص‌ها و فابریک‌های مغناطیسی و با توجه به تنوع ترکیب سنگ‌های رخنمون یافته در اطراف هر ایستگاه، از قطعات حاصل از مغزه‌های برش داده شده به تعداد مورد نیاز، مقطع نازک تهیه می‌شود (حداقل یک مقطع نازک به ازای هر ایستگاه). بررسی و تفسیر ساخت‌های میکروسکوپی مشاهده شده در مقاطع نازک تهیه شده (ریزساخت‎ها)، یکی از جنبه‌های مهم بررسی‌های فابریک‌های مغناطیسی است.

جزییات روش کار در پژوهش‌های Tarling و Herouda (1993)، Bouchez (1997)، Hernandez (2002)، Ghalamghash (2002)، Sadeghian (2004)، Badallo (2010)، Gavanji (2010) و Shekari (2010) یافت می‌شود. در پژوهش حاضر، نتایج حاصل از بررسی فابریک‌های مغناطیسی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ ارائه می‎شود.

 

بحث

در 121 ایستگاه، نمونه‌برداری به صورت مغزه‌گیری انجام شد (شکل 1) و در نهایت، 325 مغزه به دست آمد. پس از برش مغزه‌ها، 1610 نمونه به طول 22 میلی‌متر تهیه شد. مقادیر Km، خطوارگی مغناطیسی (مقدار برداری K1)، قطب برگوارگی مغناطیسی (مقدار برداری K3)، انیزوتروپی (ناهمسانی) مغناطیسی بر حسب درصد (P%)، شاخص‌ شکل (T) و همچنین، ترکیب سنگ‌شناسی برای هر ایستگاه در پیوست 1 ارائه شده است که از داده‎های آن برای ترسیم نقشه‌های فابریک مغناطیسی استفاده شده است.Km از جمله شاخص‌های مهم در بررسی و تفسیر فابریک‌های مغناطیسی است. از این شاخص‌ در تعبیر و تفسیر ویژگی‌های مختلف از جمله تغییرات فراوانی کانی‌های دارای خواص مغناطیسی و شناخت احتمالی انواع آنها استفاده می‌شود. با توجه به مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی میانگین در هر ایستگاه (پیوست 1) نقشه پذیرفتاری مغناطیسی میانگین حاصل شد (شکل‌های 3 و 4). این مقادیر در سه یا چهار گروه دسته‌بندی شدند تا تغییرات آنها به راحتی قابل درک باشد. بررسی همزمان مقادیر عددی Km و بررسی‌های پتروگرافی مقاطع نازک تهیه شده از هر ایستگاه نشان داد که مقدار Km با میزان بیوتیت در درجه اول و ایلمنیت و اسفن در درجه دوم ارتباط مستقیمی دارد. هرچه مقدار کانی‌های نامبرده در سنگ زیادتر باشد مقدار Km بیشتر است. از این رو، بین Km و ترکیب سنگ‌شناسی یک تطابق مثبت وجود دارد (شکل 5). با توجه به شکل‌های 3 و 4 بخش‌های میانی و بخش‌هایی از شرق توده Km بیشتری دارد. کمترین مقدار Km مربوط به گرانیت‌ها، لوکوگرانیت‌ها و لوکوگرانیت‌های تورمالین‌دار است (شکل‌های 5 و 6).

مقادیر متوسط پذیرفتاری مغناطیسی میانگین بر حسب μSI برای واحدهای سنگی مختلف سازنده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ به شرح زیر است: میگماتیت‌ها 437، آنکلاوها 386، گرانودیوریت‌ها 257، لوکوگرانیت‌ها 47، لوکوگرانیت‌های با تورمالین زیاد 148 و لوکوگرانیت‌های کم تورمالین 48 است (شکل‌های 5 و 6).

در ضمن، با توجه به تعداد ایستگاه‌های بازدید شده و ترکیب سنگ‌شناسی در هر ایستگاه، فراوانی سنگ‌های سازنده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ به صورت درصد فراوانی در مقابل ترکیب سنگ‌شناسی در شکل 7 نشان داده شده است.


 

 

   

شکل 3 - نقشه نشان‌دهنده مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی میانگین در هر ایستگاه مغزه‌گیری

 

شکل 4- نقشه تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی میانگین به صورت طیف رنگی

 

 

شکل 5- نمودار تغییرات مقادیر Km به صورت میانگین در گروه‌های سنگی مختلف سازنده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ در مقابل تعداد ایستگاه‌های نمونه‌برداری (مغزه‌گیری). مقادیر عددی Km در متاپلیت‌ها و آنکلاوها بسیار به یکدیگر نزدیک هستند. این واقعیت خود تأیید دیگری بر هم‌ منشأ بودن آنها است. مرز تفکیک گرانیتوئیدهای نوع S و I (از لحاظ مقدار قابلیت پذیرفتاری مغناطیسی) نیز به این نمودار اضافه شده است. با توجه به این نمودار همه نمونه‌های سنگی مربوط به بخش فلسیک توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ در محدوده گرانیتوئیدهای نوع S قرار می‌گیرد.

   

شکل 6- نمودار تغییرات مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی میانگین در گروه‌های سنگی مختلف توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ

شکل 7- نمودار نشان‌دهنده تغییرات درصد فراوانی ترکیبات سنگ‎شناسی سازنده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ

 

Mig=Migmatite, Enc=Enclave, Bgd=Biotite granodiorite, HT-Lg =High Tourmaline leucogranite, LT-Lg=Low tourmaline leucogranite, Lg=Leucogranite (free of Tourmaline).

 

برای تعیین نوع کانی فرومغناطیس سهیم در رفتار مغناطیسی نمونه‌های سنگی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ، 7 نمونه از گروه‌های سنگی متفاوت سازنده این توده انتخاب و پودر شد. در آزمایشگاه سازمان زمین‌شناسی کشور به کمک دستگاه CS3، پذیرفتاری مغناطیسی این نمونه‌ها در طی گرم کردن و سپس سرد کردن اندازه‌گیری شد. دستگاه CS3 نتیجه این اندازه‌گیری‌ها را به صورت نمودارهایی ارائه می‌کند که دو نمونه از آنها در شکل 8 نشان داده شده است. در این نمودارها منحنی‌ها یا خطوط معرف تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی طی گرم کردن و سرد کردن، به ترتیب با heating curve و curve cooling مشخص شده‌اند. منحنی‌های گرم و سرد کردن نمونه‌ها پیرامون دمای 580 درجه سانتیگراد افت شدیدی نشان می‎دهد. این مرز دمایی با گذر مگنتیت از دمای کوری خود و تخریب ویژگی‌های مغناطیسی آن مطابقت می‌نماید. نتیجه‌گیری می‌شود که مگنتیت مهم‌ترین کانی فرومغناطیس سهیم در رفتار مغناطیسی نمونه‌های سنگی است. اگرچه با توجه به مشاهدات پتروگرافی و ویژگی‌های سنگ‌شناسی از فراوانی حجمی بسیار اندکی برخوردار است.

از سوی دیگر، با توجه به ملاحظات سنگ‌شناسی و کانی‌شناسی، بیوتیت مهم‌ترین کانی پارامغناطیس ایجاد کننده رفتارهای مغناطیسی در سنگ‌های بررسی شده است (شکل 9).

 

   

شکل 8- نمودار پذیرفتاری مغناطیسی و دما در نمونه‌های گرانودیوریتی با دستگاه CS3 انجام شده در آزمایشگاه محیط دیرینه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور. کاهش بسیار شدید پذیرفتاری مغناطیسی در دمای حدود 580 درجه سانتیگراد معرف گذر از دمای کوری مگنتیت و از بین بردن خواص مغناطیسی آن در این دما است.

 

الف

 
 

شکل 9- الف) تصویری از حضور گسترده بیوتیت در گرانودیوریت‌ها. ایلمنیت به صورت کانی اپاک (کدر) در بخش میانی تصویر دیده می‌شود. ب) تصویر میکروسکوپی معرف حضور ایلمنیت در گرانودیوریت‌های توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ (در نور پلاریزه عادی انعکاسی)

 


 

 

نقشه خطواره‌های مغناطیسی بر اساس مشخصات برداری شاخص‌ K1 یا بزرگترین محور بیضوی مغناطیسی ترسیم می‌شود. در نقشه خطواره‌های مغناطیسی K1 با نماد ↑ نمایش داده می‌شود. با توجه به مقادیر میل خطواره‌های مغناطیسی، آنها در سه رده استاندارد: صفر تا 29، 30 تا 59 و 60 تا 90 درجه طبقه‎بندی و سپس با توجه به مقادیر راستا و میل این خطواره‌ها بر روی نقشه خطواره‌های مغناطیسی نمایش داده می‎شود. خطواره‌های مغناطیسی با استفاده از نرم‌افزار ‎10 GIS Arc ترسیم شده‌اند و مقدار میل آنها در کنار نماد مربوطه درج شده است. بر این اساس، نقشه خطواره‌های مغناطیسی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ حاصل شد (شکل 10).

بر اساس این نقشه، در اکثر مناطق در برگیرنده این توده، خطواره‌ها به سمت شمال تا شمال‌غرب میل دارند. خطواره‌های مغناطیسی شمال‌غرب توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ از میل زیادتری برخوردار است اما در سمت جنوب و مرکز توده میل خطواره‌های مغناطیسی کم است. با نگاهی اجمالی در می‌یابیم که مقدار میل خطواره‌های توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ کمتر از 60 درجه است. در بخش میانی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ، در محدوده‌ای به وسعت 14 کیلومتر مربع که 29 ایستگاه را پوشش می‌دهد، خطواره‌های مغناطیسی دارای روند متفاوتی هستند. در این محدوده خطواره‌های مغناطیسی میل اندک به سمت شرق تا جنوب‌شرق دارد. با توجه به موارد بیان شده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ را به دو قلمروی اصلی به نام‌های A و B می‌توان تقسیم کرد (شکل 10).

 

 

شکل 10- نقشه خطواره‌های مغناطیسی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ همراه با نمایش محدوده تعیین شده برای قلمروهای A1، A2 و B


 

 

در قلمروی A اکثر خطواره‌های مغناطیسی به سمت شمال-شمال‌غرب آرایش یافته‌اند. در مقابل، در قلمروی B بیشتر خطواره‌های مغناطیسی دارای میل اندک و به سمت شرق تا جنوب‌شرق هستند. با توجه به اینکه قلمروی B، به صورت پهنه نسبتاً عریض قلمروی A را قطع می‌کند و در دو طرف قلمروی B، تفاوت‌های ظریف و در عین حال بارزی در روند خطواره‌یهای مغناطیسی و میل آنها مشاهده می‌شود، بنابراین، قلمروی A را به دو زیرقلمروی A1 و A2 تقسیم شد. مختصات یا مشخصات میانگین خطواره‌های مغناطیسی (K1)، قطب برگواره‌های مغناطیسی (K3) و همچنین، برگوارگی مغناطیسی میانگین مربوط به کل نمونه‌های سنگی بررسی شده و قلمروهای A (به طور کلی)، A1، A2، B و لوکوگرانیت‌ها در جدول 1 ارائه شده است.

 

 

جدول 1- مقادیر میانگین مختصاتK1، K2، K3 و برگوارگی مغناطیسی میانگین برای کل نمونه‌های سنگی مطالعه شده و همچنین، برای قلمروهای تعیین شده؛ d=declination=راستا (یا روند) و i=inclination=میل

برگوارگی مغناطیسی میانگین

 

K3

 

K2

 

K1

 

 

 

K3i

K3d

 

K2i

K2d

 

K1i

K1d

 

N35.8W/27.2 NE

 

62.8

234.2

 

24.8

80.4

 

10.5

345.5

 

کل نمونه‌ها

N40.4W/31.1 NE

 

58.9

229.6

 

25.1

88.6

 

17.1

350.3

 

قلمروی A به طور کلی

N394W/34 NE

 

56.0

231.0

 

29.8

83.1

 

14.6

344.3

 

قلمروی A1

N62W/16.8 NE

 

73.2

208.0

 

5.3

100.1

 

15.9

8.6

 

قلمروی A2

N9W/28.4 NE

 

61.6

261.6

 

19.3

32.2

 

19.9

129.5

 

قلمروی B

N46W/37.1 NE

 

52.9

224.2

 

37.1

46.7

 

1.2

315.8

 

نمونه‌های لوکوگرانیتی

 

 

از آنجا که تغییرات سنگ‌شناسی بارزی بین قلمروهای A1، A2 و B مشاهده نمی‌شود، بنابراین، تغییر روند خطواره‌ها در قلمروی B را می‌توان به نفوذ مجدد ماگمای گرانودیوریتی در طی یک فاز تأخیری‌تر نسبت داد. زیرا روندهای کلی A1 و A2 مشابه است (شکل 11) و به نظر می‌رسد که قلمروهای ذکر شده را می‌توان قلمرو واحدی در نظر گرفت. از دیگر شواهد تأیید کننده تزریق مکرر ماگما، حضور دایک‌های نسبتاً عریض گرانیتی است که پهنای آنها به حدود 25 تا 200 متر و طول 1000 متر می‌رسد. دایک‌های گرانیتی با رخنمون بسیار بارز گرانودیوریت‌ها را قطع می‌کند. گرانیت‌ها نسبت به گرانودیوریت‌ها، از لحاظ کانی‌شناسی و شدت دگرشکلی تفاوت بارزی نشان می‎دهد. آثار دگرشکلی در گرانیت‌ها نیز به صورت ساب‌گرین شدن و جهت‌یافتگی ترجیحی کانی‌ها مشاهده می‌شود.

کوچک‌ترین محور بیضوی مغناطیسی یا K3، منطبق بر قطب برگواره‌های مغناطیسی است. بر اساس مشخصات K3 (قطب برگواره‌های مغناطیسی) ارائه شده در پیوست 1 و تجزیه و تحلیل آنها و انجام مراحل مربوط به محاسبه و ترسیم برگواره‌های مغناطیسی، نقشه برگواره‌های مغناطیسی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ ترسیم شد (شکل 12). بر خلاف وضعیت خطواره‌های مغناطیسی، برگواره‌های مغناطیسی در کل توده از وضعیت تقریباً یکسانی برخوردار است. این امر بیانگر آن است که سازوکار کلی تشکیل این توده گرانیتوئیدی یکسان، اما طی دوره تشکیل خود با تغییرات اندکی همراه بوده است.

 

   

الف- استریوگرام مربوط به کل توده‌ گرانیتوئیدی درّه‌باغ (1610 نمونه) (برای گرانودیوریت‌ها و لوکوگرانیت‌ها)

ب- استریوگرام مربوط به کل قلمروی A(787 نمونه) (برای گرانودیوریت‌ها)

   

ج- استریوگرام مربوط به قلمروی A1 (698 نمونه) (برای گرانودیوریت‌ها)

د- استریوگرام مربوط به قلمروی A2 (89 نمونه) (برای گرانودیوریت‌ها)

   

ه- استریوگرام مربوط به قلمروی B (برای گرانودیوریت‌ها)

و- استریوگرام مربوط به نمونه‌های لوکوگرانیتی (75 نمونه)

 

شکل 11- استریوگرام‌های مربوط به کل نمونه‌های سنگی بررسی شده، کل قلمروی A، قلمروهای A1، A2 و B. استریوگرام مربوط به نمونه‌های لوکوگرانیتی (75 نمونه) نیز در این شکل نشان داده شده است.

 


 

 

 

الف

 

ب

 

ج

شکل 12- الف) نقشه نشان‌دهنده وضعیت برگواره‌های مغناطیسی در توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ. اکثر برگواره‌‎ها دارای امتداد شمالی-جنوبی تا شمال‌غربی-جنوب‌شرقی است و شیب آنها نیز بیشتر به سمت شرق و شمال‌شرق است. ب) استریوگرام نشان‌دهنده وضعیت برگواره‌های مغناطیسی. ج) رز دیاگرام امتدادی برگواره‌های مغناطیسی.

درصد انیزوتروپی معرف رابطه بین K1 به عنوان حداکثر مقدار پذیرفتاری مغناطیسی و K3 معرف حداقل مقدار پذیرفتاری مغناطیسی است و طبق رابطه 1 محاسبه می‌شود.

 

رابطه 1       

100×

K1-K3))

P(%) =

K3

 

برای فهم تغییرات مقادیر در محدوده توده نفوذی بررسی شده، با انتقال آنها به هر ایستگاه، نقشه تغییرات این شاخص‌ به صورت عددی حاصل و در یک دسته‌بندی دلخواه در چهار دسته مرتب شد (شکل 13).

دامنه تغییرات درصد انیزوتروپی در توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ بین 9/1 تا 81/ 9 درصد متغیر است. از این نقشه به راحتی می‌توان دریافت که در توده بررسی شده، درصد انیزوتروپی مغناطیسی از سمت غرب به شرق افزایش یافته است. توجه بیشتر و دقیق‌تر به ویژگی‌های میکروسکوپی سنگ‌های سازنده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ نشان می‌دهد که از سمت غرب به شرق، شدت دگرشکلی افزایش یافته است. شدت این دگرشکلی با افزایش شدت و توسعه ساب‌گرین شدن (دانه‌ریز شدن) و ایجاد ماکل‌های مکانیکی در بیوتیت و پلاژیوکلاز و تشدید خاموشی موجی در کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز و بیوتیت مشخص می‌شود.

اگر مقدار T کمتر از صفر باشد بیانگر آن است که بیضوی مغناطیسی سیگاری، دوکی یا خطی (prolate) شکل است و اگر مقدار T مثبت یا بیشتر از صفر باشد مبین آن است که شکل بیضوی مغناطیسی کلوچه‌ای یا صفحه‌ای شکل (oblate) است. مقادیر عددی شاخص‌ شکل T به موقعیت هر ایستگاه نسبت داده و نقشه تغییرات مقادیر T حاصل شد (شکل 14). مقادیر شاخص‌ T در توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ بین 586/0- تا 793/0 متغیر است. با توجه به این نقشه استنباط می‌شود که مقدار شاخص‌ T از سمت غرب به شرق توده به سمت مقادیر مثبت افزایش یافته است. این امر بیانگر آن است که شکل بیضوی مغناطیسی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ در محدوده شرقی بیشتر به شکل کلوچه‌ای شکل و با شدت بیشتر دگرشکلی در این ناحیه سازگار است. افزایش مقادیر T از غرب به شرق، با افزایش مقادیر P به سمت شرق کاملاً منطبق است.

 

 

شکل 13- نقشه کنتور بندی تغییرات درصد انیزوتروپی (ناهمسانی) مغناطیسی

 

شکل 14- نقشه کنتوربندی تغییرات شاخص‌ شکل


 

 

شکل 15 انطباق مثبت این دو شاخص‌ را نشان می‌دهد. در مجموع شدت دگرشکلی تحمیل شده بر توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ از سمت غرب به شرق افزایش یافته است. این امر با شواهد صحرایی و میکروسکوپی تأیید می‌شود (شکل 16). انطباق مثبت بین P و T این موضوع را تأیید می‌کند. کلوچه‌ای شکل بودن بخش عمده بیضوی‌های مغناطیسی مبین آن است که دگرشکلی بیشتر به صورت تشدید برگوارگی تجلی پیدا کرده است.

 

 

 

 

شکل 15- نمودار P در برابر T. توجه نمایید اکثر مقادیر T، بیش از صفر و در محدوده 1>T>0 قرار می‎گیرد.

 

 

الف

 

ب

شکل 16- تصاویر میکروسکوپی نشان‌دهنده تفاوت ریزساخت‌ها در غرب و شرق توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ.

الف) بافت ماگمایی معرف وجود تنش و استرین بسیار کم در بخش غربی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ.

ب) بافت یا فابریک ساب‌سالیدوس دمای بالا معرف ساب‌گرین شدن شدید و ایجاد خاموشی موجی شدید در کوارتز، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز، میکروکلین و بیوتیت در بخش شرقی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ

 


 

 

بررسی ریزساخت‌ها در مطالعه تحولات سنگ‌شناسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به طوری که خود به شاخه‌ای از علم زمین‌شناسی تبدیل شده است و با عنوان پتروفابریک یا میکروتکتونیک شناخته می‌شود. کتاب‌های میکروتکتونیک (Passchier and Trouw, 2005). راهنمای عملی مطالعه ساخت‌های میکروسکوپی (Vernon, 2004) و اطلس سنگ‌های میلونیتی (Trouw et al., 2010) از جمله کتاب‌های معتبر و با ارزشی است که در این راستا به چاپ رسیده و منتشر شده است. در ضمن، پژوهش‌های فراوانی توسط Canon-Tapia و Castro (2004)، Poland و همکاران (2004)، Lopez de Luchi و همکاران (2010) و ... در این زمینه منتشر شده است.

مطالعه ریزساخت‌های توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ نشان می‌دهد که دگرشکلی ساب‌سالیدوس دما بالا بخش اعظم این توده را تحت تأثیر قرار داده است. در سنگ‌های برخی مناطق، شواهد وقوع دگرشکلی ساب‌ماگمایی نیز مشاهده می‌شود. ساب‌گرین شدن شدید کوارتز، بیوتیت، پلاژیوکلاز، ارتوکلاز و تورمالین؛ پیچ و تاب‌خوردگی (کینک‌باند) بیوتیت‌ها؛ ماکل مکانیکی در پلاژیوکلاز؛ ایجاد اشکال فلس ماهی(میکا‌ماهی) در بیوتیت‌ها؛ اشکال زیگمایی و دلتایی در کوارتز، پلاژیوکلاز و ارتوکلاز؛ ساخت شطرنجی و خاموشی موجی در کوارتز؛ قطعه قطعه شدن بلورهای ریز آپاتیت و تبدیل ارتوکلاز به میکروکلین از ویژگی‌های بارز دگرشکلی ساب‌سالیدوس است که در مقاطع نازک تهیه شده از این توده نفوذی مشاهده می‌شود.

رگچه‌های پر شده از کوارتز موجود در پلاژیوکلازها و ارتوکلاز که به حوضچه‎هایی (تجمعاتی) از کوارتز منتهی می‌شود از شواهد بارز دگرشکلی ساب‌ماگمایی است. در طی دگرشکلی ساب‎ماگمایی و به ویژه ساب‌سالیدوس، سیالات گرمابی، توده نفوذی درّه‌باغ را در مقیاس میکروسکوپی تحت تأثیر قرار داده‌اند، شواهد بارز آن عبارت است از: تبدیل بیوتیت به مسکوویت (مسکوویت‌زایی)، کلریت و اسفن، پلاژیوکلاز به اپیدوت و سریسیت و ارتوکلاز به سریسیت و مسکوویت (مسکوویت‌زایی)، تشکیل رگه‌ها و رگچه‌های تورمالین و گاه تجمعات موضعی تورمالین، سریسیتی شدن شدید آندالوزیت‌ها و حضور تورمالین در آنکلاوهای متاپلیتی.

ریزساخت‌ها در واقع منعکس کننده شدت تنش تحمیل شده بر توده‌های نفوذی است و در ضمن، می‎توانند شرایط دما-فشار حاکم بر محیط اعمال تنش‌های یاد شده را بازگو کند. در تصاویر ارائه شده در شکل 17 گوشه‌ای از این ریزساخت‌ها به نمایش گذاشته شده است.

بر اساس شواهد ذکر شده، دگرشکلی‌های ساب‎سالیدوس و ساب‌ماگمایی تحمیل شده بر توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ در دماهای نسبتاً بالا و نزدیک به دمای سالیدوس اتفاق افتاده‌اند (دمای حدود 550 تا 680 درجه سانتیگراد و فشار حدود 2 کیلوبار). بر اساس مشاهدات میکروسکوپی شدت دگرشکلی از سمت غرب به شرق این توده افزایش یافته و در سمت شرق توده به حداکثر مقدار خود رسیده است (شکل 18). نتایج حاصل از بررسی نقشه‌های تغییرات مقادیر انیزوتروپی مغناطیسی و شاخص‌ شکل و تطابق مثبت بین آنها، این امر را تأیید می‌کند. در ضمن، دگرشکلی و توسعه شدید برگوارگی از سمت غرب به شرق نیز مؤید موارد فوق است.


 

 

     

الف

ب

ج

     

ه

و

ز

شکل 17- تصاویر میکروسکوپی: الف) ساخت ماگمایی، ب) ساخت ساب‎ماگمایی در پلاژیوکلاز، ج) تبدیل ارتوز به میکروکلین در اثر تنش‌های تحمیل شده، ه) ایجاد ماکل مکانیکی در بیوتیت، و) ماکل مکانیکی ایجاد شده در پلاژیوکلاز، ز) ساب‌گرین شدن تورمالین و کوارتز و پرشدن شکستگی‌های تورمالین توسط رگه‌های کوارتزی در توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ.

 

 

شکل 18- نقشه نشان‌دهنده توزیع انواع ریزساخت‌های مشاهده شده در مقاطع نازک تهیه شده از مغزه‌های به دست آمده در نقاط مختلف توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ.

 

 

با اتمام بررسی‌های فابریک‌های مغناطیسی و با توجه به مشاهدات صحرایی در منطقه نقشه‌های مربوط به هر شاخص‌ مغناطیسی و زمین‌شناسی به دست آمد. در منطقه بررسی شده تنش‌های تکتونیکی تقریباً به طور پیوسته به صورت کششی یا تراکمی (فشارشی) در کل طول دوره تشکیل توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ تأثیر‎گذار بوده‎اند. از ساختارهای میکروسکوپی میکاهایی که تحت تأثیر تنش به صورت میکا‌ماهی ظاهر شده‌اند سوی برشی پهنه‌های برشی استنباط می‌شود. همان طور که در شکل 19-الف مشاهده می‌شود میکاماهی‌های موجود در پهنه‌های برشی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ، معرف سوی برشی راست‎گرد است. در شکل 19-ب حوضه‌های کششی جدایشی (Pull-apart) مشاهده می‌شود. این ساختارها زمانی تشکیل می‎شود که بین قطعات گسلی، کشش حاکم باشد (Kim et al., 2004). فضای کششی که در این ارتباط تشکیل می‌شود، محیط مناسبی برای جایگیری توده‌های گرانیتوئیدی است.

طبق مدل Castro (1986) اعمال نیروی برشی راست‌بر در منطقه فضای بازشدگی Z شکل در پهنه گسل امتداد لغز راست‌بر ایجاد و در نتیجه مکان مناسبی برای جایگیری توده‌های گرانیتوئیدی حاصل می‌شود (Mohajjel and Fergusson, 2000). Mohajjel (2005) به تفصیل به این موضوع پرداخته و بر آن صحه گذاشته است. این شرایط جایگیری با نتایج حاصل از بررسی‌های فابریک‌های مغناطیسی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ بسیار سازگار است.

بنابراین، می‎توان نتیجه گرفت که توده بررسی شده تحت تأثیر یک تنش ترافشارشی راست‌بر با روند شمال‌غرب-جنوب‌شرقی در منطقه نفوذ کرده است و با شیب بسیار کم شبیه یک سیل بزرگ جای گرفته است. با توجه به وضعیت خطواره‌های مغناطیسی مشاهده می‎شود که میل خطواره‌های مغناطیسی در حاشیه‌های غربی و جنوب توده بیشتر است. این موضوع مشخص می‌سازد که ماگمای سازنده این توده از حاشیه‌های غربی و جنوبی به سمت بالا صعود کرده است. با توجه به مجموع ملاحظات زمین‌شناسی، می‌توان یک ساختار سیل مانند بزرگ برای مدل جایگیری توده در نظر گرفت که پهنه تغذیه کننده آن در حاشیه غربی و جنوبی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ واقع است. حضور میگماتیت‌ها، توده‌های کوچک مقیاس دیوریتی و گسیختگی دیوریت‌ها در این منطقه، مؤید اظهارات فوق است (شکل 20).


 

   

الف

ب

شکل 19- الف) تصویر میکروسکوپی نمونه گرانودیوریتی. بیوتیت و مسکوویت‌ها تحت تأثیر تنش، به میکا‌ماهیتبدیل می‌شود که می‎تواند جهت نیروی برشی را مشخص سازد. ب) حوضه‌های کششی جدایشی به عنوان فضا یا محیطی مناسب برای جایگیری توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ. اقتباس از مدل Kim و همکاران (2004)

 

الف

 

ب

شکل 20- الف) الگوی تکتونوماگمایی ارائه شده برای توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ با استفاده از تلفیق بررسی‌های سنگ‌شناسی و ژئوشیمیایی.
ب) الگوی تکتونوماگمایی ارائه شده برای توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ با استفاده بررسی شاخص‌های مغناطیسی و درنظرگرفتن ویژگی‌های سنگ‌شناسی و ژئوشیمیایی

 

 

نتیجه‌گیری

بر اساس اندازه‌گیری‌های انجام شده، مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی بر حسب µSI برای واحدهای سنگی مختلف سازنده توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ عبارتند از: گرانودیوریت‌ها (285)، لوکوگرانیت‌ها (47)، میگماتیت‌ها (434) و آنکلاوهای سورمیکاسه (389). خطواره‌های مغناطیسی مبتنی بر مقادیر برداری K1 و الگوی توزیع آنها معرف آن است که این توده گرانیتوئیدی به سه قلمرو و زیرقلمرو A1)، A2 و (B قابل تقسیم است. در زیرقلمروهای A1 و A2 (یا به عبارت کلی‌تر قلمروی A) خطواره‌های مغناطیسی بیشتر به سمت شمال آرایش نشان می‌دهد. در حاشیه جنوبی و غربی این توده نفوذی خطواره‌های مغناطیسی دارای میل بیشتری است. به سمت شرق میل خطواره‌های مغناطیسی کاهش می‌یابد. مشخصات میانگین کلی خطواره‌های مغناطیسی در قلمروی A برابر است با: 17/350 در بخش میانی توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ (قلمروی B) خطواره‌های مغناطیسی بیشتر به سمت شرق و جنوب‌شرق آرایش نشان می‌دهد و دارای میانگین کلی 20/130 است.

از آنجا که خطواره‌های مغناطیسی نشان‌دهنده الگوی جریان توزیع ماگما است، می‌توان نتیجه گرفت که این دو قلمرو (A و B) با اندکی تأخیر زمانی نسبت به یکدیگر جای گرفته‌اند. بر اساس همگرایی و همسانی خطواره‌های مغناطیسی در قلمرو‌های A2 و A1 و شواهد ناشی از تزریق مکرر ماگما در قلمروی B (قطع شدن این قلمرو توسط گرانیت‌های تورمالین‌دار) جایگیری قلمروی A بر B تقدم داشته است.

در ضمن، الگوی توزیع برگواره‌های مغناطیسی در هر دو قلمرو یکسان است. این امر نشان می‌دهد که سازوکار غالب مؤثر در جایگیری توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ در طول دوره تشکیل آن تغییر چندانی نداشته است. با توجه به مبانی تعبیر و تفسیر شاخص‌های مغناطیسی، توده گرانیتوئیدی درّه‌باغ به شکل یک سیل نسبتاً بزرگ جای گرفته است. در ضمن، جایگیری این توده در ارتباط با عملکرد یک پهنه برشی راست‌بر در یک رژیم ترافشارشی (transpression) انجام شده است. نقشه‌های نشان‌دهنده تغییرات مقادیر P و T و همچنین مطالعه ریزساخت‌ها نشان می‌دهد که دگرشکلی از سمت غرب به شرق افزایش یافته است. این امر توسط تشدید ساب‌گرین شدن، ایجاد ماکل مکانیکی، تغییر سیستم کانی‌شناسی (تبدیل ارتوز (با سیستم بلورشناسی منوکلینیک) به میکروکلین (با سیستم بلورشناسی تری‌کلینیک)، بروز خاموشی شدید و ... تأیید می‌شود.

 

سپاسگزاری

نگارندگان از آقای دکتر حبیب علیمحمدیان که در انجام آزمایش‌های ترمومگنتومتری و استفاده از تسهیلات آزمایشگاه محیط دیرینه و مغناطیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور یاری نمودند، تشکر و قدردانی می‌نمایند.

Abdollahi, S. (2008) Petrography and geochemistry of intrusive pluton of south of Molataleb village. MSc thesis, University of Isfahan, Isfahan, Iran (in Persian).
Ahmadi Khalaji, A., Esmaeily, D., Valizadeh, M. V. and Rahimpour, H. (2007) Petrology and geochemistry of the granitoid complex of Boroujerd, Sanandaj-Sirjan zone, Western Iran. Journal of Asian Earth Sciences 29: 859-877.
Badallo, S. (2012) Investigation on the emplacement mechanism of the Gole Zarde granitoidic pluton (north of Aligoudarz) by AMS method. MSc thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran (in Persian).
Baghbani, S. (2012) Detailed investigation of Petrology and geochemistry Azna-Aligoodarz granitiodic plotns (East of Lorestan). MSc thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran (in Persian).
Bagherian, S. and Khakzad, A. (2001) Petrogenesis of granitoid massif of Molataleb area (North Aligudarz). Scientific Quaternary Journa of Geosciences 41-42: 80-83 (in Persian).
Baharifar, A., Moinvaziri, H., Bellon, H. and Pique, A. (2004) The crystalline complexes of Hamadan (Sanandaj-Sirjan zone, western Iran): metasedimentary Mesozoic sequences affected by Late Cretaceous tectono-metamorphic and plutonic events. C. R. Geoscience 336: 1443-1452.
Bouchez, J. L. (1997) Magnetic susceptibility anisotropy and fabrics in granites. Earth and Planetary Science Letters 330: 1-14.
Canon-Tapia, E. and Castro, J. (2004) AMS measurements on obsidian from the Inyo Domes, CA: a comparison of magnetic and mineral preferred orientation fabrics. Journal of Volcanology and Geothermal Research 134: 169-182.
Castro, A. (1986) Structural pattern ascent model in the Central Extremadura batholith, Hercynian belt, Spain. Journal of Structural Geology 8: 633-645.
Darvishi, E. and Bagheryan, S. (2008) The introduction of facade and decorative rocks resources in Aligudarz. Journal of Applied Geology 4(3):162-170 (in Persian).
Davoudian, A. R., Genser, J., Dachs, E. and Shabanian, N. (2008) Petrology of eclogites from north of Shahrekord, Sanandaj-Sirjan zone, Iran. Mineralogy and Petrology 92: 393-413.
Esna-Ashari, A. (2011) Petrology and geochemistry of granitoid complex located north and northwest of Aligoodarz area, Sanandaj-Sirjan zone, western Iran. PhD thesis, University of Tehran, Tehran, Iran (in Persian).
Esna-Ashari, A., Hassanzadeh, J. and Valizadeh. M. V. (2011a) Geochemistry of microgranular enclaves in Aligoodarz Jurassic arc pluton, western Iran: Implications for enclave generation by rapid crystallization of cogenetic granitoid magma. Mineralogy and Petrology 101: 195-216.
Esna-Ashari, A., Tiepolo, M., Valizadeh, M. V., Hassanzadeh, J. and Sepahi, A. A. (2012) Geochemistry and zircon U-Pb geochronology of Aligoodarz granitoid complex Sanandaj-Sirjan zone, Iran, Journal of Asian Earth Sciences 43: 11-22.
Esna-Ashari, A., Valizadeh, M. V., Sepahi, A. A., and Soltan, A., (2011b) Petrology and geochemistry of Aligoodarz granitoid, Western Iran: implications for petrogenetic relation with Boroujerd and Dehno granitoids. Geopersia 3(2): 67-86.
Gavanji, N. (2010) Investigation on the emplacement mechanism of the south of Zafarghand (Ardestan) granitoidic pluton by AMS method. MSc thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran (in Persian).
Ghalamghash, J. (2002) Petrology and emplacement mechanism of Oshnavieh granitoid plutons. PhD thesis, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran (in Persian).
Ghalamghash, J., Bouchez, J. L., Vosoughi-Abedini, M. and Nédélec, A. (2009) The Urumieh plutonic complex (NW Iran): record of the geodynamic evolution of the Sanandaj-Sirjan zone during Cretaceous times- Part II: magnetic fabrics and plate tectonic reconstruction, Journal of Asian Earth Sciences 36: 303-317.
Ghasemi, H. (1992) Investigation of petrology and geology of metamorphic and igneous rocks of the Bouin-Miandasht pluton (SE Aligoudarz). MSc thesis, University of Tehran, Tehran, Iran (in Persian).
Hernandez, F. M. (2002) Determination of fundamental magnetic anisotropy parameters in rock-forming minerals and their contributions to the magnetic fabric of rocks. PhD Thesis, Lic Physics, Universidad Complutense de Madrid, Spain.
Kim, Y. S., Peacock, D. C. P. and Sanderson, J. (2004) Fault damage zones. Journal of Structural Geology 26: 503-517.
Lopez de Luchi, M. G., Rapalini, A. E, and Tomezzoli, R. N. (2010) Magnetic fabric and microstructures of Late Paleozoic granitoids from the North Patagonian Massif: Evidence of a collision between Patagonia and Gondwana?. Tectonophysics 494: 118-137.
Mardani, M., Sadeghian, M., Shekari, S. and Badallo, S. (2010) Investigation on the variation of anisotropy of magnetic susceptibility in Azna granitoid pluton. 29th symposium on geosciences. Geological survey of Iran, Tehran, Iran (in Persian).
Mohajjel, M. (2005) The effect of transpression tectonic in the producing space for intrusive granitoid plutons of Sanandaj-Sirjan zone (northwest part). 9th Symposium of Geological Society of Iran. Tarbiat Moallem University, Tehran, Iran (in Persian).
Mohajjel, M. and Fergusson, C. L. (2000) Dextral transpression in Late Cretaceous continental collision, Sanandaj-Sirjan zone western Iran. Journal of structural geology 22: 1125-1139.
Passchier, C. W. and Trouw, R. A. J. (2005) Microtectonics, Springer, Verlag, Berlin.
Poland, M. P., Fink, J. H, and Teuxe, L. (2004) Patterns of magma low in segmented silicic dikes at Summer Coon volcano, Colorado: AMS and thin section analysis. Earth and Planetary Science Letters 219: 155-169.
Rajaieh, M., Khalili, M. and Richards, I. (2010) The significance of mafic microgranular enclaves in the petrogenesis of the Dehno Complex, Sanandaj-Sirjan belt, Iran. Journal of Asian Earth Sciences 39: 24-36.
Sadeghian, M. (2004) Magmatism, metallogeny and emplacement mechanism of Zahedan granitoid pluton. PhD thesis, University of Tehran, Tehran, Iran (in Persian).
Seddighi, S. (1994) The study of geology and petrology of north Aligoudarz igneous plutons. MSc thesis, University of Isfahan, Isfahan, Iran (in Persian).
Shabanian, N., khalili, M., Davoudian, A. R. and Mohajjel, M. (2009) Petrography and geochemistry of mylonitic granite from Ghaleh-Dezh, NW Azna, Sanandaj-Sirjan zone, Iran. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung 185(3): 233-248.
Shahbazi, H., Siebel, W., Pourmoafee, M., Ghorbani, M., Sepahi, A. A., Shang, C. K., Vosoughi and Abedini, M. (2010) Geochemistry and U-Pb zircon geochronology of the Alvand plutonic complex in Sanandaj-Sirjan zone (Iran): New evidence for Jurassic magmatism. Journal of Asian Earth Sciences 39: 668-683.
Shekari, S. (2012) Investigation of the emplacement mechanism of Darreh Bagh granitoidic pluton (NW Aligudarz) by using anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) method. MSc thesis, Shahrood University of Technology, Shahrood, Iran (in Persian).
Tahmasbi, Z., Castro, A., Khalili, M., Ahmadi Khalahi, A. and Rosa, J. (2001) Petrologic and geochemical constraints on the origin of Astaneh pluton, Zagros orogenic belt, Iran. Journal of Asian Earth Sciences 39: 81-96.
Tarling, D. H. and Hrouda, F. (1993) The magnetic Anisotropy of rocks. Chapman and Hall, London.
Trouw, R. A. J., Passchier, C. W. and Wiersma, D. J. (2010) Atlas of mylonites and related microstructures. Springer, Verlag, Berlin.
Vernon, R. H. (2004) A practical guide to rock microstructure. Cambrige university press, London.
 
پیوست 1- میانگین شاخص‌های مغناطیسی اندازه‌گیری شده برای کلیه ایستگاه‌های مغزه‌برداری
علائم اختصاری: Long و Lat : طول و عرض جغرافیایی ایستگاه‌ها بر حسب UTM؛ Km: پذیرفتاری مغناطیسی میانگین بر حسب mSI به ازای هر ایستگاه و برای یک واحد سنگ‌شناسی خاص؛ Lin.: راستا و میل K1 (معرف خطوارگی یا خطواره مغناطیسی)؛
^Fol.: راستا و میل K3 (معرف قطب برگوارگی یا برگواره مغناطیسی)؛ P%: درصد انیزوترپی و T: شاخص‌ شکل
Granodiorite
T
P%
^Fol.Az/Pl.
Lin.Az/Pl.
Km
Lat.
Long.
Site
T
P%
^Fol.Az/Pl.
Lin.Az/Pl.
Km
Lat.
Long.
Site
0.48
4.0
24/52
308/16
252
3710543
374577
SF-35
0.65
9.8
77/31
159/5
289
3707853
376324
SF-1
0.70
6.7
32/45
358/40
297
3710735
374802
SF-36
0.63
8.6
104/21
168/9
263
3707880
376241
SF-2
0.65
3.9
73/16
357/5
241
3707798
373927
SF-37
0.57
8.4
60/36
140/7
262
3708253
375842
SF-4
0.37
3.9
97/40
89/40
245
3707993
372564
SF-38
0.67
7.0
60/25
118/14
258
3709194
374602
SF-6
0.23
4.4
81/40
69/39
240
3708218
372406
SF-39
0.71
9.5
33/22
345/15
250
3708809
375957
SF-7
0.31
4.3
96/42
79/41
252
3708420
372058
SF-40
0.28
7.4
43/60
320/12
279
3709429
376183
SF-8
0.28
4.0
77/21
157/4
267
3708866
373472
SF-41
0.58
9.1
66/32
149/5
281
3709181
375729
SF-9
0.43
3.3
82/44
53/41
235
3709118
372903
SF-42
0.76
7.3
58/37
351/17
247
3709518
375120
SF-10
0.73
5.3
31/41
307/6
231
3710190
373734
SF-43
0.78
8.1
113/18
126/18
249
3706464
375959
SF-11
-0.04
3.3
71/57
18/42
233
3710504
369579
SF-44
0.74
9.2
82/22
59/20
293
3706937
375602
SF-13
0.40
2.5
73/43
77/43
264
3709915
370062
SF-45
0.76
7.0
50/8
100/5
274
3707156
375378
SF-15
0.38
2.7
51/54
72/52
224
3709103
370150
SF-46
0.61
5.4
109/41
173/21
273
3707249
374898
SF-16
0.26
2.9
59/46
6/33
218
3709520
369948
SF-47
0.72
6.6
100/18
116/17
233
3707559
374678
SF-17
0.02
2.6
71/59
134/38
240
3709571
370334
SF-48
0.45
5.8
46/11
324/2
247
3705434
375331
SF-19
0.56
3.7
49/51
60/51
249
3709089
371118
SF-49
0.47
5.5
1/15
300/7
262
3705693
374906
SF-20
0.53
3.6
71/39
33/33
251
3709763
370748
SF-50
0.12
4.2
40/19
20/18
231
3703263
374903
SF-21
0.12
2.0
64/52
7/35
246
3710497
370125
SF-51
0.08
6.5
8/21
23/20
225
3703547
374760
SF-22
0.29
2.5
59/36
42/35
277
3710753
370607
SF-52
0.02
6.8
350/20
23/17
219
3703871
374567
SF-23
0.30
5.1
85/57
154/29
171
3706702
367443
SF-53
0.74
4.6
28/19
333/11
244
3704674
375176
SF-24
0.01
6.0
79/50
107/47
155
3706707
367245
SF-54
0.46
5.5
65/29
342/4
229
3706018
374506
SF-25
-0.53
7.3
117/54
134/53
165
3706776
367610
SF-55
0.40
4.2
58/33
49/21
216
3706041
373929
SF-27
-0.44
2.7
84/72
14/46
237
3711637
369668
SF-58
0.28
8.0
89/69
11/27
239
3705855
373710
SF-28
0.21
3.2
116/47
81/41
253
3712023
369854
SF-59
0.42
6.0
67/23
6/12
214
3705341
373854
SF-29
0.30
1.8
38/55
317/13
295
3713283
370061
SF-60
0.28
4.8
33/19
10/18
208
3704985
374121
SF-30
0.70
5.1
15/67
314/49
276
3713586
370334
SF-62
0.62
4.3
340/13
325/13
246
3705055
374453
SF-31
0.41
2.9
196/20
265/8
249
3713391
371161
SF-63
0.66
4.7
360/19
357/20
232
3704683
374461
SF-32
0.68
4.2
35/29
34/29
261
3711198
372110
SF-65
0.68
6.6
45/31
338/13
266
3710576
375286
SF-33
0.78
8.0
33/32
352/25
289
3711516
372981
SF-66
0.20
4.1
41/54
24/52
235
3710173
374500
SF-34
0.62
5.8
47/26
77/23
281
3709027
374300
SF-95
-0.49
2.5
242/48
299/31
272
3711911
371899
SF-67
0.69
8.2
40/33
330/13
267
3709164
374280
SF-96
0.09
2.7
27/76
310/43
232
3712165
371956
SF-68
0.52
6.6
40/26
20/25
304
3709476
374460
SF-97
-0.59
3.7
335/41
304/37
269
3712291
371970
SF-69
0.55
6.4
47/24
343/11
265
3709640
374339
SF-98
0.09
4.0
318/45
283/39
275
3712472
371783
SF-70
0.50
7.9
62/17
344/2
277
3709498
374176
SF-99
-0.33
4.4
34/77
315/37
245
3712733
371494
SF-71
0.04
5.2
58/24
339/5
273
3709315
374029
SF-100
0.49
6.7
27/72
316/45
287
3712789
371880
SF-72
0.28
4.9
76/42
7/18
268
3709068
372107
SF-101
-0.33
3.8
15/38
307/16
257
3712380
372174
SF-73
0.52
7.7
54/41
122/30
260
3708381
371851
SF-102
0.64
4.3
343/41
1/39
223
3711174
373300
SF-74
0.72
5.7
76/19
350/1
303
3709230
372552
SF-103
0.03
2.9
40/37
129/1
281
3712673
370522
SF-75
0.52
4.1
41/25
3/20
295
3709591
372655
SF-104
0.23
3.6
142/51
96/40
268
3712404
370690
SF-76
0.42
4.4
70/36
5/17
275
3709805
372357
SF-105
0.39
3.1
52/50
330/10
275
3712335
371108
SF-77
0.30
3.4
271/10
324/3
288
3709961
372451
SF-106
-0.10
2.4
270/50
343/20
245
3711716
371492
SF-78
0.61
3.3
86/33
46/27
282
3709658
372288
SF-107
0.09
1.9
236/65
295/48
265
3711533
371464
SF-79
0.72
4.8
83/45
16/22
274
3709564
371883
SF-108
0.23
3.5
105/48
106/48
216
3711512
369997
SF-80
0.11
3.7
72/40
33/33
249
3709126
371507
SF-109
0.06
2.2
28/65
345/58
256
3711112
371494
SF-81
0.45
5.0
104/14
160/8
229
3708278
373727
SF-110
-0.13
3.8
51/39
356/21
251
3710684
371971
SF-82
0.09
3.6
32/11
336/20
274
3709703
372987
SF-111
0.29
4.9
42/24
27/23
257
3710483
372319
SF-83
0.59
5.8
32/11
3/10
312
3709400
372980
SF-112
-0.34
4.2
79/25
17/12
276
3710473
371909
SF-84
0.53
3.4
63/47
25/41
302
3709025
372872
SF-113
0.50
4.1
94/28
68/26
251
3710246
371705
SF-85
0.75
5.9
70/24
355/6
283
3709030
373559
SF-114
-0.04
3.0
67/63
23/55
211
3710567
369692
SF-86
0.68
4.0
48/25
348/13
274
3709714
373778
SF-115
0.62
5.9
52/9
1/6
295
3707842
375705
SF-89
0.12
3.0
20/32
333/23
284
3710168
374009
SF-116
0.79
6.9
62/13
134/4
272
3707632
375671
SF-90
0.41
4.0
9/33
7/33
280
3710380
374360
SF-118
0.38
7.9
68/21
138/7
254
3708499
375310
SF-92
0.61
5.6
58/27
29/24
276
3710945
373740
SF-120
0.65
7.4
45/30
128/4
295
3708603
374778
SF-93
0.49
6.5
82/20
152/7
308
3711062
373670
SF-121
0.64
7.0
81/22
114/18
292
3708764
374565
SF-94
Leucogranite
0.50
6.2
32/76
311/33
83.5
3713391
371161
SF-63
0.33
4.9
54/19
11/14
44
3707897
376232
SF-3
0.56
3.5
112/8
54/4
41.17
3708045
375893
SF-87
0.31
3.7
55/54
125/25
60
3708756
375461
SF-5
-0.03
4.5
161/82
235/61
38.89
3707914
375745
SF-88
0.52
6.4
75/12
26/4
45
3708809
375957
SF-7
0.72
6.3
46/15
345/7
45.53
3707653
375583
SF-91
0.10
4.7
12/79
336/76
41
3706919
375427
SF-12
0.03
3.0
106/54
194/4
37.9
3708903
367090
SF-56
0.20
2.0
174/7
196/6
51.3
3707076
375489
SF-14
 
 
 
 
 
 
 
 
-0.03
3.1
349/41
340/40
36.5
3707249
374898
SF-16
Migmatite
0.40
3.0
338/22
266/6
421
3713391
371161
SF-63
0.12
3.1
115/33
50/15
485
3706125
373338
SF-26
0.47
3.7
220/43
160/25
413
3710759
370947
SF-64
0.14
2.0
73/44
60/43
355
3711395
369228
SF-57
0.43
4.0
36/17
347/9
468
3709498
374176
SF-99
0.02
0.9
87/43
60/40
425
3711637
369668
SF-58
0.38
1.4
11/68
90/26
525
3710380
374360
SF-118
0.29
2.8
31/48
327/25
389
3713283
370061
SF-60
0.04
3.2
7/12
323/9
477
3710418
373972
SF-119
-0.21
3.1
20/74
106/13
418
3713718
370357
SF-61
Enclave
0.42
5.8
23/43
354/39
371
3710735
374802
SF-36
0.74
7.6
146/33
4/10
406
3708253
375842
SF-4
0.50
3.63
140/4
203/2
456
3707798
373927
SF-37
-0.45
1.2
40/64
125/17
526
3708756
375461
SF-5
0.63
3.1
279/53
340/34
320
3710504
369579
SF-44
0.68
8.2
109/32
161/9
357
3709518
375120
SF-10
0.42
3.225
48/30
360/22
343
3709763
370748
SF-50
0.61
2.7
82/22
76/13
495
3706937
375602
SF-13
0.46
5.35
33/15
349/11
342
3707842
375705
SF-89
0.20
0.8
215/49
189/46
353
3707618
374296
SF-18
0.61
6.4
301/19
231/7
372
3710344
374336
SF-117
0.23
2.5
43/11
15/10
322
3704674
375176
SF-24
 
 
 
 
 
 
 
 
0.65
7.2
47/36
356/24
356
3710576
375286
SF-33