شیمی‌کانی، تعیین سری ماگمایی و خاستگاه زمین‌ساختی مونزوگرانیت قیدو (جنوب‌شرق خمین،‌ پهنه سنندج-سیرجان)

میرلوحی, اکرم السادات; طباطبایی‌منش, سید محسن; کارگران, گلوریا; شریفی, مرتضی

شیمی‌کانی، تعیین سری ماگمایی و خاستگاه زمین‌ساختی مونزوگرانیت قیدو (جنوب‌شرق خمین،‌ پهنه سنندج-سیرجان)

نویسندگان

گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مونزوگرانیت قیدو در جنوب‌شرق خمین، بخشی از مجموعه سنگی پهنه سنندج-سیرجان شمالی را تشکیل داده است. این توده در درون میکاشیست‌های ژوراسیک نفوذ کرده و سبب ایجاد هاله دگرگونی در اطراف خود شده است. آنکلاوهای میکروگرانولار فلسیک و نیز آنکلاوهای پرمیکا (سورمیکاسه) و رگه‌های آپلیتی و پگماتیت‌های تورمالین‌دار از جمله سنگ‌های مشاهده شده در منطقه است. فلدسپار پتاسیم (ارتوکلاز و میکروکلین)، پلاژیوکلاز اسید (آلبیت- الیگوکلاز در مونزوگرانیت، الیگوکلاز در آنکلاو فلسیک)، کوارتز و میکای سیاه (آنیت) از کانی‌های اصلی و تورمالین (شورل)، گارنت، میکای سفید (فنژیت)، سیلیمانیت، کیانیت، زیرکن، آپاتیت و ایلمنیت از جمله کانی‌های فرعی این توده به‌شمار می‌آید. ترکیب شیمیایی بیوتیت‌ها نشان می‌دهد که این کانی غنی از FeO و Al2O3 و به نسبت فقیر از TiO2 است. بیوتیت‌ها، ماگمایی و اولیه بوده و دمای حدود 660 تا 690 درجه سانتیگراد را نشان می‌دهد. ترکیب بیوتیت‌های موجود در آنکلاو و مونزوگرانیت قیدو، سری ماگمایی کالک‌آلکالن،‌ پرآلومین و محیط کوهزایی برخوردی را نشان می‌دهد که شاخص گرانیت‌های نوع S نیز است. همچنین، ترکیب بیوتیت و وجود ایلمنیت مشخص کننده پایین بودن فوگاسیته اکسیژن و شرایط احیایی تبلور ماگماست. بر اساس شواهد موجود، می‌توان تشکیل این سنگ‌ها را مربوط به برخورد قاره‌ای و پس از فرورانش صفحه عربی به زیر صفحه ایران دانست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mineral chemistry, magmatic series and geotectonic setting of Ghaidou monzogranite southeast of Khomein (Sanandaj-Sirjan zone)

نویسندگان [English]

Akram Sadat Mirlohi
Seyed Mohsen Tabatabaei manesh
Gloria Kargaran
Mortaza Sharifi

Department of Geology, Faculty of Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The Ghaidou monzogranite in the southeast of Khomein constitute a part of rock complex from the northern part of the Sanandaj-Sirjan zone. This body intruded into the Jurassic micaschists and created a metamorphic aureole. Also, aplitic veins, tourmaline bearing pegmatitic dikes, felsic microgranular enclaves and surmicaeous enclaves are observed in this area. The predominant minerals of these rocks are K-feldspar (orthoclase and microcline), Na-plagioclase (Albite- oligoclase in the monzogranite and oligoclase in the felsic microgranular enclaves), quartz and black mica (Annite) -as the main minerals- with minor amount of tourmaline (schorle), garnet, white mica (phengite), sillimanite, kyanite, zircon, apatite and ilmenite. On the basis of biotites mineral chemistry, these phases are enriched in FeO and Al2O3 and relatively low in TiO2. These minerals are magmatic and primary and thermometry results yielded 660-690 ÂºC. According to the chemical composition of primary igneous biotites in the enclaves and monzogranites, these rocks have calc-alkaline, peraluminous and an orogenic continental collision affinity characteristics of S-type granites. Also, the biotite composition and the presence of ilmenite point to low oxygen fugacity and redox conditions during magma crystallization. Based on the available data, the generation of these rocks can be related to Arabian-Eurasia collision zone.

کلیدواژه‌ها [English]