پترولوژی

زمین‌شیمی سنگ کل و شیمی کانی‌های سنگ‏‌های آذرین درونی حد واسط در ضلع شمالی رودخانة شاهرود حوالی زردکوه در استان گیلان، ایران

مجتبی بهاج روی؛ سعید تاکی؛ محسن مؤذن؛ علیرضا گنجی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1401، صفحه 1-32

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.132420.1267

چکیده

محدودة مورد بررسیِ ضلع شمالی رودخانة شاهرود در ناحیة زردکوه در شمال ایران جای دارد و بخشی از رشته کوه البرز به‌شمار می‌رود. واحد‌های سنگی رخنمون‌یافته در این منطقه بیشتر سنگ‏‌‌های آتشفشانی ائوسن ... بیشتر محدودة مورد بررسیِ ضلع شمالی رودخانة شاهرود در ناحیة زردکوه در شمال ایران جای دارد و بخشی از رشته کوه البرز به‌شمار می‌رود. واحد‌های سنگی رخنمون‌یافته در این منطقه بیشتر سنگ‏‌‌های آتشفشانی ائوسن (گدازه و سنگ‌های آذرآواریِ سازند کرج) هستند که به‌طور محلی توده‏‌‌های آذرین درونی آنها را قطع کرده‏‌اند. از آنجایی‌که این توده‏‌‌های آذرین درونی توالی فازهای ۱ و ۲ پالئوژن با سن ائوسن میانی- الیگوسن زیرین را قطع کرده‏‌اند پس سن آنها پس از الیگوسن زیرین است. از دیدگاه سنگ‏‌شناسی، توده‏‌‌های یادشده از نوع میکرودیوریت، مونزونیت و مونزودیوریت هستند. میکرودیوریت و مونزونیت‏‌‌ها بیشتر بافت پورفیرویید با خمیرة نسبتاً دانه‌ریز نشان می‌دهند و مونزودیوریت‏‌‌ها بافت گرانولار و اینترگرانولار دارند. برپایة دماسنجی و دمافشارسنجی کانی‌ها در توده‏‌‌های آذرین درونی ضلع شمالی رودخانة شاهرود، دمای پیدایش کلینوپیروکسن‏‌‌ها برابربا ۱۱4۰ تا ۱۲1۰ درجة سانتیگراد، بیوتیت‏‌‌ها برابربا ۷۵۰ تا ۸۰۰ درجة سانتیگراد و فشار تبلور کلینوپیروکسن‏‌‌ها غالباً برابربا ۶ تا ۸ کیلوبار به‌دست آمد. برپایة ترکیب شیمیایی سنگ کل و شیمی کلینوپیروکسن‏‌‌ها و بیوتیت‏‌ها، این توده‌های آذرین درونی سرشت کالک‏‌آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارند و از دیدگاه جایگاه زمین‏‌ساختی، در گسترة پهنه‏‌‌های فرورانش حاشیة فعال قاره‌ای جای می‏‌گیرند. برپایة نمودار تغییرات نسبت‏‌‌های عنصرهای کمیاب Sm/Yb دربرابر La/Yb، ماگمای مادر سنگ‏‌‌های منطقه از خاستگاه پریدوتیتیِ گارنت‏‌ و اسپینل‏‌داری (گارنت- اسپینل پریدوتیت) در ژرفای 100 تا 110 کیلومتری سرچشمه گرفته‏‌ است که دچار 10 تا ۲۰ درصد ذوب‌بخشی شده‏‌ است.

بررسی ویژگی‌های هندسی، زمین‌شیمی و جایگاه زمین‌ساختی گدازه‌های ستونی معدن گورید، باختر سربیشه (خراسان جنوبی)

سید سعید محمدی؛ ملیحه نخعی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1401، صفحه 33-62

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.133573.1277

چکیده

در معدن سنگ لاشة گورید در فاصلة 5 کیلومتری باختر شهرستان سربیشه (استان خراسان جنوبی)، رخنمون‏‌هایی از گدازه‏‌‏‌های آندزیتی با ساختار ستونی دیده می‌شوند که از دیدگاه پهنه‌بندی زمین‏‌شناسی در ... بیشتر در معدن سنگ لاشة گورید در فاصلة 5 کیلومتری باختر شهرستان سربیشه (استان خراسان جنوبی)، رخنمون‏‌هایی از گدازه‏‌‏‌های آندزیتی با ساختار ستونی دیده می‌شوند که از دیدگاه پهنه‌بندی زمین‏‌شناسی در بخش خاوری بلوک لوت جای گرفته‏‌اند. کانی‏‌های سازندة گدازه‏‌ها شامل پلاژیوکلاز فراوان، پیروکسن و گاهی کانی کدر هستند. بررسی ویژگی‏‌های هندسی درزه‏‌های ستونی در معدن گورید نشان داد ستون‏‌ها مخلوطی از چندوجهی‏‌های 4، 5، 6 و 7 وجهی هستند و در ردة نامنظم جای می‏‌گیرند. برپایة اندازه‏‌گیری‏‌های انجام‏‌شده در سه بلوک جداگانه (هر یک به مساحت نزدیک به یک مترمربع) از ستون‏‌های آندزیتی معدن گورید، میانگین شاخص شش‌ضلعی 83/0 به‌دست آمد. میزان کل عنصرهای خاکی کمیاب در گدازه‏‌های ستونی معدن گورید برابربا 36/185 تا ppm23/204 است و همانند مجموعه‏‌های کالک‏‌آلکالن، الگوی یکنواختی با غنی‏‌شدگی LREE نسبت به HREE، با 76/9-26/8 (La/Yb)N=، 85/7-76/6 (Ce/Yb)N= و آنومالی منفی ضعیف Eu (میانگین 89/0Eu/Eu*=) نشان می‏‌دهند. غنی‏‌شدگی LREE نسبت به HREE به همراه غنی‌شدگی در LILE (مگر Ba) و تهی‏‌شدگی HFSE (Nb، Ti و P) در گدازه‏‌های بررسی‏‌شده نشان‌دهندة ماگماتیسم کمان‌ آتشفشانی در حاشیة فعال قاره‌ای هستند. نسبت Sm/Yb در نمونه‏‌های آندزیتی گورید از 5/2 (میانگین: 86/1) کمتر است و نشان‌دهندة نبود یا مقدار کمی گارنت در خاستگاه است. نسبت کم Dy/Yb (78/1 تا 32/2) در این سنگ‏‌ها، خاستگاه اسپینل لرزولیتی آن‏‌ها را نشان می‏‌دهد. بهره‏‌گیری از نسبت‏‌های (La/Yb)N (LREE/HREE) و (Gd/Yb)N (MREE/HREE) نیز نشان داد نمونه‏‌ها در گسترة پایداری اسپینل و در نزدیکی منحنی ذوب اسپینل لرزولیت با نزدیک به 90 درصد اسپینل جای گرفته‏‌اند.

خاستگاه هیالوآندزیت‌‌های پلیوسن دهج در شمال‌باختری استان کرمان؛ برپایة نسبت‌‌های ایزوتوپی Sr و Nd

سید ضیاء حسینی؛ هادی شهریاری

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1401، صفحه 63-84

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.133764.1280

چکیده

سنگ‌‌های هیالوآندزیتی پلیوسن دهج در شمال‌باختری استان کرمان در مجموعة ماگمایی ارومیه-دختر برونزد دارند. این سنگ‌ها از درشت‌بلور‌های میکروسکوپی پلاژیوکلاز و هورنبلند در قالب بافت‌های هیالوپیلیتی ... بیشتر سنگ‌‌های هیالوآندزیتی پلیوسن دهج در شمال‌باختری استان کرمان در مجموعة ماگمایی ارومیه-دختر برونزد دارند. این سنگ‌ها از درشت‌بلور‌های میکروسکوپی پلاژیوکلاز و هورنبلند در قالب بافت‌های هیالوپیلیتی و ویتروفیریک تشکیل شده‌اند. سنگ‌‌های هیالوآندزیتی دهج 63 تا 53/64 درصدوزنی SiO2 و بیشتر از 16 درصدوزنی Al2O3 و سرشت کالک‌آلکالن با پتاسیم متوسط دارند. داده‌‌های زمین‌شیمیایی مانند مقادیر بالای استرانسیم (ppm 750Sr>)، مقدارهای کم ایتریم (ppm8Y<) و HREE، نسبت بالای Sr/Y و الگوی تفریق‌یافتة REE بدون بی‌هنجاری Eu سرشت آداکیتی هیالوآندزیت‌های دهج را نشان می‌دهند. همچنین، غنی‌شدگی از عنصرهای LILE و تهی‌شدگی از عنصرهای HFSE (Nb، Ta، Ti) در آداکیت‌های دهج ارتباط این سنگ‌ها با محیط فرورانشی را نشان می‌دهند. مقدار بالای Sr و نسبت‌های Rb/Sr (02/0 تا 04/0) و 10La/Yb>، به‌همراه نسبت‌های ایزوتوپی 87Sr/86Sr و 143Nd/144Nd و همچنین، مقدارهای مثبت Ndε (55/3+ تا 98/3+) نشان می‌دهند سنگ‌های هیالوآندزیتی دهج در پی ذوب صفحة اقیانوسی فرورو پدید آمده‌اند. فرایند ذوب صفحة اقیانوسی هم‌زمان یا پس از برخورد زمین‌ساختی میان‌ ورقه‌های زمین‌ساختی ایران مرکزی و عربی در میوسن-پلیوسن و در پی نازک‌شدگی و غرق‌شدن تیغة فرورو در گوشتة سست‌کره‌ای روی داده است.

شیمی تورمالین دایک‏‌های فلسیک کمپلکس دگرگونی ده‏‌سلم بلوک لوت

الهام بهرام نژاد؛ ساسان باقری؛ شمس الدین دامنی گل؛ مرضیه عارف نژاد

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1401، صفحه 85-104

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.133545.1276

چکیده

کمپلکس دگرگونی ده‏‌سلم با مجموعه‏‌ای متنوع از سنگ‏‌های دگرگونی و تا اندازه‌ای ماگمایی در حاشیة خاوری بلوک لوت رخنمون دارد. گمان می‌رود این کمپلکس از قدیمی‏‌ترین مجموعه‏‌های سنگی لوت باشد ... بیشتر کمپلکس دگرگونی ده‏‌سلم با مجموعه‏‌ای متنوع از سنگ‏‌های دگرگونی و تا اندازه‌ای ماگمایی در حاشیة خاوری بلوک لوت رخنمون دارد. گمان می‌رود این کمپلکس از قدیمی‏‌ترین مجموعه‏‌های سنگی لوت باشد که پذیرای چندین رویداد زمین‏‌ساختی بوده است. پیچیدگی‏‌های ساختاری و سنگ‏‌شناسی این کمپلکس به‌گونه‏‌ای نیست که بتوان تنها با بررسی شواهد بافتی و عنصرهای دگرریختی آن، تاریخچه تحولات دگرگونی- ماگمایی همگام با زمین‏‌ساخت منطقه را بازسازی کرد. یکی از این رویدادها نفوذ گروهی از دایک‏‌های فلسیک با راستای متوسط شمال‌خاوری- جنوب‌باختری در منطقه بوده است. بررسی‌های میکروسکوپی این دایک‏‌ها گویایِ وجود کانی‏‌های کوارتز، پتاسیم‏‌فلدسپار، پلاژیوکلاز، تورمالین و مسکوویت است. تجزیه‌های شیمیایی به‌شیوة ریزکاو الکترونی نشان می‏‌دهند تورمالین‏‌هایِ این دایک‏‌ها در گروه تورمالین‏‌های قلیایی قرار می‏‌گیرند و از دیدگاه ترکیبی، از انواع غنی از Fe و از نوع شورلیت هستند. مقدار بالای نسبت Fe/(Fe + Mg) و همچنین، نبود منطقه‏‌بندی شیمیایی نشان می‏‌دهند تورمالین‏‌های یادشده احتمالاً خاستگاه ماگمایی دارند. از دیدگاه خاستگاه تورمالین، این دایک‏‌ها که در گسترة ترکیبی گرانیت‏‌های فقیر از Li به‌شمار می‌روند و پیدایش آنها پیامد رویداد ماگمایی تأخیری همزمان با زمین‏‌ساخت کششی بوده است. ازآنجایی‌که این دایک‏‌ها تورق اصلی سنگ‏‌های دگرگونی منطقه را قطع کرده‏‌اند پیدایش آنها پس از رویداد عمومی میگماتیتی‏‌شدن و احتمالاً همزمان با بالاآمدن کمپلکس دگرگونی ده‏‌سلم رخ داده است.

سن‏‌سنجی U-Pb زیرکن، زمین‏‌شیمی و زمین‏‌شناسی گرانیتوییدهای نیمه‌ژرف شترسنگ، جنوب قوچان (شمال‌خاوری ایران)

رضا ارجمندزاده؛ علیرضا الماسی؛ قاسم نباتیان؛ چیولی لی؛ سارا نوریان؛ تیمور جعفری

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1401، صفحه 105-130

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.132228.1263

چکیده

گرانیتوییدهای نیمه‌ژرف شترسنگ بخشی از کمان ماگمایی شمال پهنة افیولیتی سبزوار هستند که در فاصلة 82 کیلومتری شمال‌خاوری سبزوار رخنمون دارند. این واحدها به‌صورت دایک و استوک با بافت چیرة پورفیری در توالی ... بیشتر گرانیتوییدهای نیمه‌ژرف شترسنگ بخشی از کمان ماگمایی شمال پهنة افیولیتی سبزوار هستند که در فاصلة 82 کیلومتری شمال‌خاوری سبزوار رخنمون دارند. این واحدها به‌صورت دایک و استوک با بافت چیرة پورفیری در توالی رسوبی- آتشفشانی کرتاسه- ائوسن نفوذ کرده‏‌اند. گرانیتوییدهای نیمه‌ژرف شترسنگ سرشت متاآلومین و کالک‏‌آلکالن دارند. سن دو نمونه دایک داسیتی و استوک گرانودیوریتی به روش سن‏‌سنجی U-Pb روی کانی زیرکن به‌ترتیب 38/52‌±0/22 و 35/0‌±‌56/22 میلیون سال پیش به‌دست آمد. نمونه‏‌های بررسی‌شده در نمودارهای بهنجارشده به ترکیب گوشتة اولیه و کندریت، از عنصرهای بزرگ‌یون لیتوفیل (LILE) و عنصرهای سبک خاکی کمیاب (LREE) غنی‏‌شدگی و نسبت به عنصرهای با میدان پایداری بالا (HFSE) و عنصرهای سنگین خاکی کمیاب (HREE) تهی‏‌شدگی نشان می‏‌دهند. نبود آنومالی Eu، نسبت‌های بالای Sr/Y (5/62-4/26) و LaN/YbN (1/17-5/9) و مقدار کم K2O/Na2O (55/0-14/0) و MgO (8/2-6/0 درصدوزنی) نشان‌دهندة شباهت ویژگی‏‌های زمین‏‌شیمیایی نمونه‏‌های بررسی‌شده با آداکیت‏‌ها هستند. همچنین، ترکیب زمین‏‌شیمیاییِ گرانیتوییدهای نیمه‌ژرف شترسنگ همانند گرانیت‌های کمان آتشفشانی (VAG) در پهنة فرورانش است و احتمالاً این سنگ‌ها از اکلوژیت یا گارنت آمفیبولیت‏‌هایی خاستگاه گرفته‏‌اند که حاصل دگرگونی سنگ‌کرة اقیانوسی نئوتتیس سبزوار بوده و به زیر پهنة البرز فرورانده شده‏‌اند.

سنگ‌زایی و سن‌سنجی توده‌های آذرین درونی دوران و شاه‌بلاغی: شاهدی بر ماگماتیسم گرانیتی سدیک و سیلیس بالای پس از برخوردی پرکامبرین پایانی

زهرا بدرزاده؛ مهراج آقازاده

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1401، صفحه 131-160

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.132527.1268

چکیده

توده‌های آذرین درونی دوران و شاه‎بلاغی در باختر و جنوب‌باختری زنجان و در پهنة ایران مرکزی رخنمون دارند و شامل پالس‎های آذرین درونی میکاگرانیت، گرانیت‎پورفیری و گرانیت صورتی به‌همراه انکلاو‌ها ... بیشتر توده‌های آذرین درونی دوران و شاه‎بلاغی در باختر و جنوب‌باختری زنجان و در پهنة ایران مرکزی رخنمون دارند و شامل پالس‎های آذرین درونی میکاگرانیت، گرانیت‎پورفیری و گرانیت صورتی به‌همراه انکلاو‌ها و دایک‏های بازیک هستند. برپایة سن‌سنجی U-Pb روی بلورهای زیرکن، تودة گرانیت‎پورفیری در 567 میلیون سال پیش و تودة گرانیتی صورتی در 538 میلیون سال پیش جایگزین شده‎اند. توده‌های گرانیتی میزان سیلیس بسیار بالا (wt%78SiO2>) و میزان اکسیدهای TiO2، Fe2O3، MgO، CaO و P2O5 بسیار کمی دارند. توده‎های گرانیت‎پورفیری و میکاگرانیت مقدار Na2O بالایی دارند و آلبیت‎گرانیت هستند. در گرانیت صورتی، نسبت K2O/Na2O نزدیک به 1 است. توده‎های گرانیتی بررسی‌شده از نوع متاآلومین تا پرآلومین ضعیف هستند و میزان ACNK در آنها از 1/1 کمتر است. در نمودار‎های عنکبوتی و عنصرهای خاکی کمیاب، تودة گرانیت پورفیری از HREE و HFSE غنی‌شدگی و از LREE و LILE تهی‌شدگی و میکاگرانیت‏‌ها از LILE تهی‎شدگی و از HFSE و LREE غنی‎شدگی نشان می‎دهند و نمونه‎های گرانیت صورتی و سنگ‎های بازیک از LREE و LILE غنی‎شدگی و از HFSE تهی‎شدگی نشان می‎دهند. توده‎های گرانیتی بررسی‌شده ویژگی‎های گرانیت‎های نوع I جدایش‎یافته را نشان می‎دهند. سرشت سدیک توده‌های گرانیت پورفیری و میکا گرانیت اولیه است و این توده‏‌ها از ذوب‌بخشی پوستة قدیمی با ترکیب پلیت‌فلسیک پدید آمده‏اند. تودة گرانیت صورتی از ذوب‌بخشی پوسته زیرین با ترکیب تونالیت و گرانودیوریت پدید آمده است. سنگ‎های بازیک از ماگمای جدا‏شده از گوشتة متاسوماتیسم‎شده با سیال‌های فرورانشی پدید آمده‏اند. توده‎های گرانیتی بررسی‌شده از ذوب‌بخشی منابع مختلف پوسته‎ای در محیط کششی پس از برخوردی و هنگام صعود گوشته و افزایش گرادیان زمین‎گرمایی پدید آمده ‎اند.

ویژگی های آتشفشان شناسی و ژئوشیمیایی محصولات آخرین فوران سبلان، شمال غرب ایران

رضا فهیم گیلانی؛ سید جمال شیخ ذکریایی؛ علی درویش زاده؛ منصور وثوقی عابدینی

دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 125-146

https://doi.org/10.22108/ijp.2019.115533.1119

چکیده

آتشفشان سبلان در شمال غرب ایران و در 25 کیلومتری جنوب مشکین شهر در زون ساختاری البرز غربی- آذربایجان قرار دارد. سنگ های تشکیل دهنده سبلان و دامنه های شرقی و شمالی آن با حجم قابل توجهی از نهشته های پیروکلاستیک ... بیشتر

مطالعه پترولوژیکی و ایزوتوپی سنگ‌های بازالت‌های برزند و مقایسه آن با سنگ‌های بازالت‌های پشتاسر در جنوب شهرستان گرمی

محمد مبشرگرمی؛ رضا زارعی سهامیه؛ مهراج آقازاده؛ احمد احمدی خلجی؛ غلامرضا احمدزاده؛ پترس لی راکس

دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 23-52

https://doi.org/10.22108/ijp.2018.110094.1079

چکیده

بازالت‌های برزند (ادامه بازالت‌های کوسملین در ایران) با روند موازی نسبت به بازالت‌های پشتاسر از لحاظ استراتیگرافی سن قدیمی‌تری دارند. این بازالت‌ها با ساخت منشوری بیشتر دارای ترکیب موژه-آریت بوده ... بیشتر بازالت‌های برزند (ادامه بازالت‌های کوسملین در ایران) با روند موازی نسبت به بازالت‌های پشتاسر از لحاظ استراتیگرافی سن قدیمی‌تری دارند. این بازالت‌ها با ساخت منشوری بیشتر دارای ترکیب موژه-آریت بوده و بافت هیالومیکرولیتی پورفیریتیک و گلومروپورفیریتیک نشان می‌دهند. کانی‌های اصلی آن پلاژیوکلازهای غنی از کلسیم و کلینوپیروکسن‌های دیوپسیدی و مقادیری کانی‌های اپک به همراه میکرولیت‌های سانیدین، آمفیبول پارگازیتی، بیوتیت و لویسیت می‌باشند. لویسیت‌ها عموماً به آنالسیم تبدیل شده‌اند. ماگمای مولد این سنگ‌ها دارای سرشت پتاسیک و شوشونیتی است. در نمودارهای چند عنصری، فروافتادگی‌های عناصر Ti, Ta و Nb و غنی‌شدگی شاخص عناصر LILE و LREE وابستگی ماگمای مولد این سنگ‌ها را با محیط‌های وابسته به فرورانش نشان می‌دهد. بر اساس نسبت‌های ایزوتوپی رادیوژنیک، گوشته منشأ سنگ‌های بازالتی برزند در حدود 8/0 تا 9/0 میلیارد سال پیش از یک گوشته بارور اولیه جدا شده است. بر اساس نسبت‌های 87Sr/86Sr اولیه 0004/0±70499/0 و 143Nd/144Nd اولیه 0004/0±5127/0 سن 7/1±39 تا 5/1±41 میلیون سال برای نمونه‌ها تخمین زده شده است. شواهد ژئوشیمیایی نشانگر ذوب بخشی حدود 5 درصدی اسپینل گارنت لرزولیت فلوگوپیت دار برای منشأ سنگ‌های بازالتی برزند و بیش از 5% برای بازالت‌های پشتاسر است که از غنی شدگی منشأ طی متاسوماتیسم فرورانشی و رسوبات توربیدیتی تأثیر پذیرفته است. بازالت‌های منطقه برزند دارای ویژگی‌های مشترک با بازالت‌های جوان‌تر پشتاسر بوده و نشانگر تشکیل در محیط کمان عادی بعد از برخورد هستند.

پیدایش و شیمی‌‌کانی‌های سولفیدی و اکسیدی برون‌زاد در کانسار پلی‌متال ماهور غرب نهبندان

محمد بومری؛ حبیب بیابانگرد؛ کازو ناکاشیما؛ مرتضی اسفرم

دوره 4، شماره 14 ، تیر 1392، ، صفحه 17-30

چکیده

کانسار پلی‌متال ماهور در 130 کیلومتری غرب نهبندان در حاشیه شرقی بلوک لوت واقع شده است. کانه‌زایی برون‌زاد در امتداد شمالی-جنوبی در سنگ‌های آتشفشانی ترشیاری دگرسان شده دیده می‌شود. کانی‌های برون‌زاد ... بیشتر

رفتار عناصر اصلی و کمیاب کانی تورمالین در پگماتیت‌های منگاوی و گنجنامه (استان همدان)

احمد احمدی خلجی؛ زهرا طهماسبی؛ فرهاد زال؛ زهرا شعبانی

دوره 7، شماره 27 ، مهر 1395، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22108/ijp.2016.21015

چکیده

پگماتیت‌های منگاوی (جنوب‌خاوری همدان) و گنجنامه (جنوب‌باختری همدان) بخشی از تودة گرانیتوییدی الوند در پهنه سنندج-سیرجان هستند. ترکیب تورمالین‌ها در منطقه منگاوی شورل و در منطقه گنجنامه شورل-فویتیت ... بیشتر پگماتیت‌های منگاوی (جنوب‌خاوری همدان) و گنجنامه (جنوب‌باختری همدان) بخشی از تودة گرانیتوییدی الوند در پهنه سنندج-سیرجان هستند. ترکیب تورمالین‌ها در منطقه منگاوی شورل و در منطقه گنجنامه شورل-فویتیت است. در تورمالین‌های گنجنامه، مقدار Al و به تناسب با آن، مقدار جایگاه خالی X بیشتر از منطقه منگاوی است؛ اما در کل، جانشینی‌های اصلی در هر دو نوع تورمالین از انواع پروتون‌زایی و افزایش آلومینیم و جانشینی‌هایی است که در آنها افزایش Al و جایگاه خالی X و کاهش Fe روی‌می‌دهد. جانشینی نوع اول به پیدایش اولنیت منجر شده و دومی موجب پیدایش فویتیت و تورمالین‌های حاوی آلومینیم و جایگاه خالی X شده‌ است. نبود ترکیب دراویت و وجود Fe# بیش از 8/0 در همه نمونه‌های آنالیزشده نشان‌دهنده ماگمایی‌بودن تورمالین در این پگماتیت‌هاست. افزون بر این، وجود جانشینی‌هایی از نوع جایگاه خالی X و Na+Al (سازندگان اولنیت) را می‌توان نشان‌دهنده ماگمایی‌بودن تورمالین دانست؛ زیراکه عناصر مورد نیاز تورمالین (بور، آهن، سدیم و آلومینیم) از خود سیال ماگمایی تامین‌شده‌است. مقدار HREE‌ها در تورمالین‌های منگاوی به‌علت همراهی با گارنت بسیار کم است؛ اما تورمالین‌های گنجنامه در نبود گارنت دارای مقدار بالایی از این عناصر هستند. ازاین‌رو، اگرچه تورمالین‌ها دارای جانشینی‌های گسترده‌ای هستند؛ اما تمایل چندانی به جذب عناصر ‌خاکی نادر ندارند. کانی‌های همایندِ (پاراژنز) تورمالین بیشترین ﺗﺄثیر را در کنترل مقدار عناصر ‌خاکی نادر آن دارند.

کانی‌شناسی و ﻣﻨﺸﺄ گارنت در سنگ‌های آتشفشانی اسیدی منطقه دستگرد، جنوب قم

علی‌اکبر بهاری‌فر

دوره 1، شماره 4 ، اسفند 1389، ، صفحه 1-14

چکیده

دم‌های ریولیتی و تراکیتی در محدوده جنوب دستگرد در استان قم، دارای فنوکریست‌هایی از گارنت هستند. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که این گارنت‌ها غنی از آلماندین بوده، مقادیر سازنده‌های دیگر در آنها ... بیشتر دم‌های ریولیتی و تراکیتی در محدوده جنوب دستگرد در استان قم، دارای فنوکریست‌هایی از گارنت هستند. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که این گارنت‌ها غنی از آلماندین بوده، مقادیر سازنده‌های دیگر در آنها کم است. نتایج به‌دست آمده از بررسی ترکیب سنگ کل، نشان می‌دهد که ماگماهای منطقه ﻣﻨﺸﺄ پوسته‌ای داشته یا با پوسته آلوده شده‌اند. بر اساس ترکیب شیمیایی بیوتیت‌ها، می‌توان ماگماهای منطقه را ماگماهای پرآلومینه با ﻣﻨﺸﺄ پوسته‌ای در نظر گرفت. با استفاده از نتایج حاصل از ترکیب سنگ کل و همچنین شواهدی مانند عدم زنولیت یا زنوکریست مشخص، یکنواختی ترکیب گارنت، تعادل ترکیبی گارنت و بیوتیت، عدم وجود ادخال‌های دگرگونی و عدم وجود حاشیه‌های واکنشی در گارنت، ﻣﻨﺸﺄ گارنت‌های منطقه به‌صورت اولیه و آذرین است که از یک ماگمای پرآلومین متبلور شده‌اند.دم‌های ریولیتی و تراکیتی در محدوده جنوب دستگرد در استان قم، دارای فنوکریست‌هایی از گارنت هستند. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که این گارنت‌ها غنی از آلماندین بوده، مقادیر سازنده‌های دیگر در آنها کم است. نتایج به‌دست آمده از بررسی ترکیب سنگ کل، نشان می‌دهد که ماگماهای منطقه ﻣﻨﺸﺄ پوسته‌ای داشته یا با پوسته آلوده شده‌اند. بر اساس ترکیب شیمیایی بیوتیت‌ها، می‌توان ماگماهای منطقه را ماگماهای پرآلومینه با ﻣﻨﺸﺄ پوسته‌ای در نظر گرفت. با استفاده از نتایج حاصل از ترکیب سنگ کل و همچنین شواهدی مانند عدم زنولیت یا زنوکریست مشخص، یکنواختی ترکیب گارنت، تعادل ترکیبی گارنت و بیوتیت، عدم وجود ادخال‌های دگرگونی و عدم وجود حاشیه‌های واکنشی در گارنت، ﻣﻨﺸﺄ گارنت‌های منطقه به‌صورت اولیه و آذرین است که از یک ماگمای پرآلومین متبلور شده‌اند.

سنگ‌شناسی و محیط تکتونوماگمایی گرانیتویید ذرتی، جنوب‌باختری بیرجند (خاور بلوک لوت)

عباداله طولابی نژاد؛ احمد احمدی خلجی؛ محمد ابراهیمی؛ حبیب بیابانگرد؛ رسول اسمعیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مرداد 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2021.125463.1207

چکیده

تودة گرانیتوییدی ذرتی در حاشیة خاوری بلوک لوت برونزد دارد. این توده شامل تونالیت بیوتیت‌دار و سینوگرانیت- آلکالی‌فلدسپار گرانیت به‌همراه گرانودیوریت‌های پورفیروییدی بیوتیت و تورمالین‌دار، گرانیت، ... بیشتر تودة گرانیتوییدی ذرتی در حاشیة خاوری بلوک لوت برونزد دارد. این توده شامل تونالیت بیوتیت‌دار و سینوگرانیت- آلکالی‌فلدسپار گرانیت به‌همراه گرانودیوریت‌های پورفیروییدی بیوتیت و تورمالین‌دار، گرانیت، انکلاوهای آذرین و رسوبی دگرگون‌شده، رگه‌ها و دایک‌های فلسیک است. کوارتز، پلاژیوکلاز، میکروکلین، ارتوز، بیوتیت، مسکوویت و تورمالین از کانی‌های سازندة این توده هستند. این تودة آذرین درونی از نوع کالک‌آلکالن پتاسیم بالا، پرآلومینوس و از گرانیت‌های نوع S است. نمودارهای عنصرهای فرعی و خاکی کمیاب دست‌کم دو روند را نشان می‌دهند که احتمالاً نشان‌دهندة خاستگاه متفاوتی برای واحدهای سنگی مختلف این توده است. سنگ‌های سازندة این گرانیتویید از عنصرهایی مانند Rb، Th، U، K و Pb غنی‌شدگی و از عنصرهایی مانند Nb، Sr، P، Ti و Zr تهی‌شدگی نشان می‌دهند. این ویژگی‌ها از نشانه‌های دخالت پوسته در پیدایش ماگماهای پهنه‌های برخوردی به‌شمار می‌روند. واحدهای گرانودیوریت پورفیروییدی تورمالین‌دار و سینوگرانیت تا آلکالی‌فلدسپار گرانیت از ذوب سنگ مادری متاپلیتی و غنی از رس با خاستگاه پوستة بالایی و بی دخالت گوشته به کمک آبزدایی مسکوویت و در یک کمان برخوردی پدید آمده‌اند. واحدهای گرانودیوریت پورفیروییدی بیوتیت‌دار به‌همراه گرانیت، تونالیت بیوتیت‌دار و انکلاوهای آن پیامد ذوب سنگ مادری متاگری‌وکی و فقیر از رس با خاستگاه پوستة بالایی و بی دخالت گوشته به کمک آبزدایی بیوتیت و محیط زمین‌ساختیِ به‌ترتیب برخوردی و پسابرخوردی بوده‌اند. نمودارهای تعیین فشار و دما نشان‌دهندة فشار آب 5≥ کیلوبار و دمای 650 تا 700 درجة سانتیگراد برای گرانودیوریت‌های پورفیروییدی بیوتیت و تورمالین‌دار و سینوگرانیت تا آلکالی‌فلدسپار گرانیت و دمای 775 درجة سانتیگراد برای گرانیت، تونالیت‌های بیوتیت‌دار و انکلاوهای آن هستند.

شواهدی برای فرایند آمیختگی/اختلاط ماگمایی در توده‌های نفوذی قروه (کردستان): با تاکید بر شاخص‌های بافتی و ژئوشیمیایی

سیده اعظم موسوی؛ اشرف ترکیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اردیبهشت 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.130372.1251

چکیده

توده‌های نفوذی مورد بررسی در شمال پهنه‌ی سنندج-سیرجان و در استان کردستان برونزد دارند. در این مجموعه میزبان‌ توده-های گرانیتی، گرانودیوریت و مونزونیت بوده و انکلاوهای موجود در آنها نیز ترکیب دیوریتی ... بیشتر توده‌های نفوذی مورد بررسی در شمال پهنه‌ی سنندج-سیرجان و در استان کردستان برونزد دارند. در این مجموعه میزبان‌ توده-های گرانیتی، گرانودیوریت و مونزونیت بوده و انکلاوهای موجود در آنها نیز ترکیب دیوریتی و گابرویی دارند. انکلاوها با اشکال گردشده و بیضوی در سنگ‌های میزبان پراکنده هستند، عموماً مرز ناگهانی با سنگ میزبان داشته و از مجموعه کانی‌های آذرین تشکیل شده‌اند. حضور انکلاوهای ریز دانه مافیک همراه با شواهدی از وجود بافت‌های ناتعادلی مانند فلدسپار با بافت‌های پوئی-کیلیتیک، حضور انبوهه‌های مافیک و آپاتیت‌های سوزنی، بلورهای پلاژیوکلاز کوچک مجزا در پلاژیوکلازهای بزرگ یا حضور دو نسل پلاژیوکلاز، حالت منطقه‌بندی و حاشیه انحلالی در پلاژیوکلاز همگی آمیختگی ماگمایی را تأیید می‌کنند. مطالعات صحرایی، سنگ‌شناسی و ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که ماگمای سازنده این مجموعه از نوعI ، متاآلومین و در سری کالک‌آلکالن قرار دارند. با توجه به غنی‌شدگی انکلاوها ازCr, Ni ,Co وHREE منشا انکلاوها گلبول‌هایی از ماگماهای مافیک است. همچنین محتوای نسبتاً بالایMg# در انکلاوها (62/0-52/0) نسبت به سنگ میزبان (48/0-34/0Mg#=)، منبع ماگماهای گوشته‌ایی را محتمل‌تر می‌کند. علاوه بر ویژگی‌های ژئوشیمیایی یاد شده انکلاوها نسبت به سنگ‌های میزبان‌ از LREE و LILE تهی شده و از تیتانیوم غنی شده هستند، لذا به نظر می‌رسد از دو ماگمای مختلف منشا گرفته و صرفاً به سبب فرایند آمیختگی /اختلاط ماگمایی در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند.

مشاهده مقاله

تحول سیالات کانه‌ساز در کانسار طلای داشکسن، شمال‌خاور قروه، باختر ایران، براساس ترکیب شیمیایی تورمالین و داده‌های سیالات درگیر

محمد مرادی؛ زهرا اعلمی‌نیا؛ ابراهیم طالع فاضل؛ مهین منصوری اصفهانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 خرداد 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.132378.1265

چکیده

کانسار طلای داشکسن با ذخیره‌ اکسیدی 52 میلیون تن و عیار‌ متوسط 77/1 گرم بر تن طلا، در میزبان داسیت/ریوداسیت پورفیری و برش‌های داسیتی میوسن میانی، در باختر ایران شکل گرفته است. تورمالین در کانسار داشکسن ... بیشتر کانسار طلای داشکسن با ذخیره‌ اکسیدی 52 میلیون تن و عیار‌ متوسط 77/1 گرم بر تن طلا، در میزبان داسیت/ریوداسیت پورفیری و برش‌های داسیتی میوسن میانی، در باختر ایران شکل گرفته است. تورمالین در کانسار داشکسن با بافت‌های افشان، رگه/رگچه و برشی رخ داده و در مطالعات پتروگرافی به شکل‌های سوزنی (نوع اول)، شعاعی (نوع دوم) و تیغه‌ای کشیده (نوع سوم)، مشاهده می‌شود. ترکیب شیمیایی سه نوع تورمالین بر روی نمودارهای مختلف بیانگر آن است که می‌توانند نماینده ماهیت و تحولات سیال کانه‌ساز باشند. بر اساس تجزیه‌های ریزکاوالکترونی، تورمالین‌های‌ نوع اول و سوم دارای ترکیب دراویت و نوع دوم دراویت متمایل به شورل هستند.تورمالین‌های نوع سوم برخلاف تورمالین‌های دو نوع دیگر، منطقه‌بندی ضعیفی نشان می‌دهند و مقادیر بالاتری از عناصر Na، K، Feو Mg و مقادیر کمتری از Ca دارند. روی نمودار سه‌تایی Fetot-Ca-Mg در جایگاه متاپسامیت و متاپلیت‌های فقیر از کلسیم و سنگ‌های کوارتز-تورمالینی قرار می‌گیرند. نسبت بالاتر Fe/(Fe+Mg) در انواع یک و دو، بیانگر خاستگاه ماگمایی-گرمابی آنهاست در حالیکه این نسبت‌ در تورمالین‌های نوع سوم متفاوت است و به سمت شرایط گرمابی تمایل دارد. مطالعات سیالات درگیر بر روی رگه‌‌های کوارتز-تورمالین-پیریت، گویای شوری بین 9/15 تا 8/16 درصد وزنی معادل نمک و دمای همگن‌شدن بین 185 تا 254 درجه سانتیگراد است. شواهد این پژوهش نشان می‌دهد که رگه کوارتز-تورمالین-پیریت در کانسار داشکسن موثر از وجود یک سامانه گسلی و ناشی از تغییرات فیزیکوشیمیایی سیال کانه‌ساز در شرایط فشارزدایی و احتمالاً ترکیب با آب‌های جوی کم عمق شکل گرفته است.

مشاهده مقاله

زمین شناسی، کانه زایی و ژئوشیمی ماده معدنی و توده های نفوذی محدوده شمال بهاریه، شرق کاشمر، شمال شرق ایران

Fatemeh Najmi؛ آزاده ملکزاده شفارودی؛ محمد حسن کریم پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 06 مهر 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.132381.1266

چکیده

محدوده اکتشافی شمال بهاریه واقع در بخش مرکزی پهنه ماگمایی خواف-کاشمر-بردسکن (KKBMB) و شرق شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی است. این محدوده شامل رخنمون‌هایی از‌ واحدهای آذرآواری و آتشفشانی است که توده‌های ... بیشتر محدوده اکتشافی شمال بهاریه واقع در بخش مرکزی پهنه ماگمایی خواف-کاشمر-بردسکن (KKBMB) و شرق شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی است. این محدوده شامل رخنمون‌هایی از‌ واحدهای آذرآواری و آتشفشانی است که توده‌های عمیق (سینوگرانیت، گرانودیوریت) و نیمه‌عمیق (مونزودیوریت، کوارتز مونزونیت و دیوریت پورفیری) در آنها نفوذ کرده است. توده‌های نفوذی موجود غنی‌شدگی در عنصرهای LREE وLILE مانند Kو Ba و کاهیدگی در عنصرهای HREEو HFSE شامل NbوTi نشان می‌دهند که از ‌ویژگی‌های ماگماهای تشکیل شده در پهنه فرورانش است. ناهنجاری کمی منفی Eu (89/0-66/0=Eu/Eu*) نشان‌دهنده‌ی حضور پلاژیوکلاز در خاستگاه سنگ و کاهیدگی Nb بیانگر آلایش کمی اندک ماگما با پوسته قاره‌ای است. خاستگاه ماگمای تشکیل‌دهنده‌ی این توده‌ها، ذوب بخشی درجه پایین اسپینل لرزولیت گوشته متاسوماتیزه است که در عمق حدود 65 کیلومتر تشکیل شده‌اند. کانه‌زایی به صورت رگه-رگچه‌ای با روند NW-SE و NE-SW در راستای گسل‌ها رخ داده است. دگرسانی‌های پروپیلیتیک، سیلیسی، سریسیتی و آرژیلیک در محدوده گسترش داشته و زون‌های پروپیلیتیک و سیلیسی به صورت هاله‌ای در حاشیه رگه-رگچه‌ها حضور دارند. کانه‌های هیپوژن شامل پیریت، کالکوپیریت و اسپکیولاریت بوده و کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت و اکسیدهای آهن کانی‌های سوپرژن هستند. دو نوع رگه-رگچه در محدوده قابل تفکیک است: 1) کوارتز+کالکوپیریت+اسپکیولاریت و 2) رگه-رگچه‌های غنی از اسپکیولاریت. مقادیر قابل توجهی از عنصرهای مس (حداکثر 2 درصد)، سرب (حداکثر 61/0 درصد) و روی (حداکثر 2/0 درصد) در رگه-رگچه‌های حاوی کوارتز+کالکوپیریت+اسپکیولاریت وجود دارد. محدوده شمال بهاریه بر پایه شواهدی چون کنترل ساختاری سیستم کانه‌زایی، نوع دگرسانی‌ها، ترکیب کانی‌شناسی ماده معدنی، شکل کانه‌زایی و ناهنجاری‌ ژئوشیمیایی احتمالاً مشابه کانسارهای تیپ IOCG است.

مشاهده مقاله

ارزیابی پتانسیل کانه‌زایی مس بر اساس شواهد کانی‌شناسی و ژئوشیمیایی در محدودۀ کهدلان، آذربایجان شرقی، شمال‌غرب ایران

ریحانه لطفی؛ محمد یزدی؛ ایرج رسا؛ منصور قربانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آذر 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.133870.1282

چکیده

محدودۀ کهدلان در جنوب غرب سراب، استان آذربایجان شرقی در شمال غرب ایران قرار دارد. این محدوده از نظر زمین ساختی در بخش شمالی زون ارومیه دختر و در زون متالوژنی تارم - هشتجین واقع شده است. در محدودۀ کهدلان ... بیشتر محدودۀ کهدلان در جنوب غرب سراب، استان آذربایجان شرقی در شمال غرب ایران قرار دارد. این محدوده از نظر زمین ساختی در بخش شمالی زون ارومیه دختر و در زون متالوژنی تارم - هشتجین واقع شده است. در محدودۀ کهدلان توده‌های گرانیتوئیدی الیگوسن متشکل از سینیت، کوارتزسینیت و مونزوسینیت به درون واحدهای آتش‌فشانی عموماً شامل پیروکلاستیک‌ها و ولکانیک‌های ائوسن بالایی (بازالت، آندزی‌بازالت، آندزیت و تراکیت با بافت غالب پورفیریتیک) نفوذ کرده‌اند. بر اساس شواهد ژئوشیمیایی، سرشت این سنگ‌های آتش‌فشانی، کالک‌آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی است. سرشت توده‌های نفوذی محدوده نیز، شوشونیتی و از نوع I (مگنتیتی) می‌باشد. نمودارهای عنکبوتی بهنجارشده نسبت به کندریت، غنی‌شدگی شدید LREE نسبت به HREE را در این گرانیتوئیدها نشان می‌دهند. سنگ های درونی کهدلان، با نسبت (La/Yb)n بین 4.05 الی 17.23 و نسبت Eu/Eu* بین 0.32 الی 2.65 و میانگین 0.8 محدوده ای متفاوت از کانسارهای مس پورفیری نشان می دهد. محیط زمین‌ساختی این توده‌های نفوذی در محدودۀ مرزهای قاره‌ای فعال واقع می‌شود. دگرسانی های کربناتی‌شدن، سیلیسی‌شدن و هماتیتی‌شدن بصورت فراگیر در سنگ های محدوده مشاهده می شود. کوارتزسینیت میزبان اصلی کانه‌زایی مس است و کانه های فلزی اولیه شامل کالکوپیریت و بورنیت می باشند که عموماً توسط کانی‌های ثانویۀ مس مانند کالکوسیت، کوولیت و مالاکیت جانشین شده اند. بافت‌های پراکنده‌دانه، پرکننده فضای خالی، جانشینی و برشی از بافت‌های رایج در کانه‌زایی می‌باشند. شواهد اولیۀ کانی شناسی و ژئوشیمی نشان می‌دهد که حضور کانی‌سازی مس در محدوده کهدلان محتمل است.

مشاهده مقاله

سنگ‌نگاری، زمین‌شیمی و الگوی تکتونوماگمایی توده‌های آذرین موجود در شیست‌های گرگان در منطقه جنوب بهشهر، شرق مازندران

سینا مرادحسینی؛ شهریار محمودی؛ اصغر دولتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آذر 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2022.134253.1284

چکیده

توده‌های آذرین مورد مطالعه در جنوب بهشهر در شرق استان مازندران واقع شده است و بخشی از پهنه زمین‌ساختی البرز میانی-شرقی است. سنگ‌های آذرین این محدوده بر اساس مطالعات پتروگرافی و داده‌های زمین‌شیمیایی، ... بیشتر توده‌های آذرین مورد مطالعه در جنوب بهشهر در شرق استان مازندران واقع شده است و بخشی از پهنه زمین‌ساختی البرز میانی-شرقی است. سنگ‌های آذرین این محدوده بر اساس مطالعات پتروگرافی و داده‌های زمین‌شیمیایی، گابرو، مونزوگابرو و سینوگابرو بوده که معادل درونی بازالت و بازالت‌های ساب‌الکالن هستند. نمونه‌های مورد بررسی متحمل درجات پایین دگرگونی شده‌اند. پتروگرافی متاگابروهای نشان می‌دهد که سنگ حاوی کانی‌های اصلی پیروکسن، پلاژیوکلاز، آمفیبول و فلدسپار آلکالن، کانی‌های فرعی هورنبلند، آپاتیت، تیتانیت،گارنت، زنوتیوم و ترمولیت-اکتینولیت و کانی‌های ثانویه کلسیت و سرسیت است. بافت غالب این سنگ‌ها از نوع نماتوبلاستیک، گرانوبلاستیک تا پورفیروبلاستیک و پویی‌کلیتیک است. غنی شدگی LREE نسبت به HREE و همچنین غنی شدگی LILES نسبت به HFSES حاکی از آلایش ماگمای اولیه این سنگ‌ها با پوسته قاره‌ای و درجات پایین ذوب‌بخشی در منشاء است. سنگ مادر دگرگونی در نمونه‌های مورد بررسی در محدوده کالک‌آلکالن و آلکالن قرار می‌گیرد، بنابراین دو سناریوی مختلف از دیدگاه جایگاه تکتونیکی در موقعیت‌های ماگماتیسم درون صفحه‌ای قاره‌ای و ماگماتیسم قوس حاشیه قاره‌ای مرتبط با زون‌های فروانشی را برای تاریخچه زمین‌شناسی توده‌های نفوذی دگرگون شده در منطقه بهشهر و شرق مازندران قابل تصور کرده است. داده‌های جمع‌آوری شده در این پژوهش نشان می‌دهد، این ماگمای اولیه حاصل از گوه فرورانشی است که شدیداً توسط سیالات عمیق پوسته‌ای متحول شده است.

مشاهده مقاله

بررسی چگونگی رخداد تورمالین در مجموعه دگرگونی شمال گلپایگان، زون سنندج- سیرجان

سلیمان احمدی بنکدار؛ سید محسن طباطبائی منش؛ اکرم السادات میرلوحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 دی 1401

https://doi.org/10.22108/ijp.2023.134165.1283

چکیده

رخداد تورمالین در دو منطقه در شمال گلپایگاندیده می‌شود. منطقه اول، در سمت غرب مزرعه اوچستان تورمالین در درون توده متبلور به صورت نیمه شکل‌دار(Gt)، کنتاکت با آمفیبول‌شیست به صورت خودشکل(At) ، کنتاکت با ... بیشتر رخداد تورمالین در دو منطقه در شمال گلپایگاندیده می‌شود. منطقه اول، در سمت غرب مزرعه اوچستان تورمالین در درون توده متبلور به صورت نیمه شکل‌دار(Gt)، کنتاکت با آمفیبول‌شیست به صورت خودشکل(At) ، کنتاکت با میکا‌شیست به صورت اسفنجی(Mt) دیده می‌شود. منطقه دوم، تورمالین در شمال روستای اسفاجرد در درون مرمر(Ct) می‌باشد. تورمالین-های نوع Gtبا ترکیب شورل دارای Fe# بالای 93/0 بوده و منشأ ماگمایی داشته و سازگار با گرانیتوئیدهای فقیر از Liمی-باشد. هر دو دسته از تورمالین‌های نوع Mtو تورمالین‌های نوع Atبه ترتیب با ترکیب دراویت و شورل- دراویت،دارای منشأ گرمابی و سازگار با سنگ‌های متاپسامیت‌ها و متاپلیت‌های فقیر از Ca می‌باشند. تورمالین‌های نوع Ct ترکیب دراویت داشته و باFe#کمتر از 6/0 سازگار با متاپسامیت‌ها و متاپلیت‌های فقیر از Caبوده و همزیست با یک فاز اشباع از Al هستند. حضور تورمالیننوع Ct در کنار بیوتیت‌هایدارای آثار خوردگی و حضور کانی های ثانویه در سنگ و همچنین تفاوت در ترمومتری، نشان دهنده ایجاد تورمالین در دمای پایین‌تر در اثر واکنش سیالات بور‌دار با بیوتیت می‌باشد. در ایجاد این تورمالین‌هاسیالات ناشی از دگرگونی پیشرونده میکاشیست‌ها و سیالات تأخیری-گرمابی منشأ گرفته از ماگمای آلکالی سینیت، نقش داشته است.

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	13
تعداد شماره‌ها	51
تعداد مقالات	427
تعداد نویسندگان	648
تعداد مشاهده مقاله	292,129
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	262,208
نسبت مشاهده بر مقاله	684.14
نسبت دریافت فایل بر مقاله	614.07
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	734
تعداد مقالات رد شده	243
درصد عدم پذیرش	33
تعداد مقالات پذیرفته شده	420
درصد پذیرش	57
زمان پذیرش (روز)	327
تعداد پایگاه های نمایه شده	10
تعداد داوران	265

دوره 13 (1401)

دوره 12 (1400)

دوره 11 (1399)

دوره 10 (1398)

دوره 9 (1397)

دوره 8 (1396)

دوره 7 (1395)

دوره 6 (1394)

دوره 5 (1393)

دوره 4 (1392)

دوره 3 (1391)

دوره 2 (1390)

دوره 1 (1389)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان