نویسندگان

• سمیرا بصیری ¹
• سمیه رحمانی ²
• احمد احمدی‌خلجی ³
• زهرا طهماسبی ²

¹ گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد، خرم‌آباد، ایران

² گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

³ دانشگاه لرستان، دانشکده علوم پایه، گروه زمین شناسی

چکیده

منطقه شرق نهاوند از لحاظ تقسیم‌بندی تکتونیکی، بخشی از پهنه سنندج-سیرجان محسوب می‌شود. بر اساس مطالعات پتروگرافی و ژئوشیمی،‎ این سنگ‌ها طیفی از بازالت، آندزیت-بازالت، آندزیت، تراکی‌آندزیت و داسیت را نشان می‌دهند. بافت‌های غالب مشاهده شده در این مجموعه سنگی شامل: پورفیری، گلومروپورفیری، میکرولیتیک حفره‌دار، هیالومیکرولیتی و شانه‌ای است. از ویژگی‌های بارز در این منطقه وجود پهنه‌‌های بسیار وسیع دگرسانی است که به صورت دگرسانی آرژیلیتی و سریسیتی در آندزیت‌ها مشاهده می‌شود. سریسیت، کائولینیت، کلریت، هماتیت و کلسیت از جمله کانی‌های ثانویه حاصل از دگرسانی هستند. در این سنگ‌ها کانی‌سازی مس به صورت پرکننده حفرات و شکستگی‌ها رخ داده است که به صورت رگه‎‌ایی دیده می‌شود. از جمله‌ کانی‌های موجود در این رگه‎ها می‌توان به مالاکیت، کوولیت، مگنتیت، هماتیت و بورنیت اشاره کرد. نتایج حاصل از مطالعات ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که این سنگ‎ها به سری‌های ماگمایی کالک‌آلکالن و شوشونیتی متعلق هستند. غنی‌شدگی LILE و LREE به همراه تهی‌شدگی HREE و HFSE و ناهنجاری منفی عناصر Nb و Ti همراه با شواهد دیگر مانند: نسبت بالای Th/Yb در این سنگ‌های آتشفشانی، نشان‌دهنده شکل‌گیری آنها در یک محیط مرتبط با فرورانش در حاشیه فعال قاره‌ای است. سنگ‌های آتشفشانی نهاوند در محدوده کمان‌های آتشفشانی و نابالغ یا مراحل آغازین کمان آتشفشانی قرار گرفته‌اند که این خاستگاه با تاریخچه ژئوشیمیایی پهنه سنندج-سیرجان در ژوراسیک تا کرتاسه کاملاً همخوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

• پهنه سنندج-سیرجان
• سنگ‌های آتشفشانی
• ژئوشیمی
• فرورانش
• شرق نهاوند
• پهنه سنندج
• سیرجان

عنوان مقاله [English]

The geochemical and tectonic characteristics of the volcanic rocks in the east of Nahavand area (Sanandaj-Sirjan zone)

نویسندگان [English]

• Samira Basiri ¹
• Somayeh Rahmani ²
• Ahmad Ahmadi Khalaji ³
• Zahra Tahmasbi ²

¹ Department of Geology, Faculty of Sciences, Islamic Azad University, Khorramabad Branch, Khorramabad, Iran

² Department of Geology, Faculty of Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran

³ دانشگاه لرستان، دانشکده علوم پایه، گروه زمین شناسی

چکیده [English]

The studied area is located in east of Nahavand which is a part of Sanandaj-Sirjan zone. The petrographic and geochemical investigations show that, these rocks consist of basalt, andesite-basalt, andesite, trachy-andesite and dacite. Porphyritic, glomeroporphyritic, microlitic, hyalomicrolitic and comb textures are the common textures in the studied volcanic rocks. Two alteration zones including: argillitic and sericitic zones developed in this region. Alteration products are sericite, kaolinite, chlorite, hematite and calcite. Copper mineralization has occurred primarily in these rocks as filling voids and fractures. Malachite, covellite, magnetite, hematite and bornite are found within the veins. The geochemical data show that these rocks are related to calc-alkaline and shoshonitic magma series. Enrichment in LILE and LREE and depletion in HREE and HFSE with negative anomalies of Ti, Nb along with other evidences, such as high Th/Yb and their position on the tectonic discrimination diagrams indicate that the volcanic rocks in discussion were emplaced into the subduction zone related to an active continental margin setting. The Nahavand volcanic rocks lie in young and immature volcanic arcs or in the initial stages of volcanic arc formation. This situation is consistent with geological history of Sanandaj-Sirjan zone during the Jurassic to the Cretaceous ages.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sanandaj-Sirjan zone
• volcanic rocks
• Geochemistry
• Subduction
• East of Nahavand
• Sanandaj
• Sirjan zone