مینرال‌شیمی و سنگ‌شناسی دایک لامپروفیری کوه گوی‌پشتی (شمال‌غرب مراغه، آذربایجان شرقی)

اکبرزاده لاله, موسی; عامل, نصیر; مؤید, محسن; جهانگیری, احمد

مینرال‌شیمی و سنگ‌شناسی دایک لامپروفیری کوه گوی‌پشتی (شمال‌غرب مراغه، آذربایجان شرقی)

نویسندگان

گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

منطقه کوه گوی‌پشتی در فاصله 30 کیلومتری شمال‌غرب مراغه، در استان آذربایجان شرقی قرار دارد. دایک لامپروفیری کوه گوی‌پشتی در درون نهشته‌های رسوبی شمشک جایگیری کرده است و با توجه به شواهد چینه‌شناسی به طور احتمالی، سن سیمرین پیشین را دارد. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده دایک لامپروفیری شامل: پلاژیوکلاز (آندزین-اولیگوکلاز)، بیوتیت (استونیت)، فلوگوپیت، اولیوین و کلینوپیروکسن (دیوپسید) است. در مقاطع میکروسکوپی، سنگ‌های لامپروفیری دارای بافت اوسلار هستند. در این دایک لامپروفیری، متوسط ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن‌ها En42.3Wo46Fs11.7 و متوسط ترکیب شیمیایی پلاژیوکلازها Ab51.74An30.92Or17.34 است. با توجه به ویژگی‌های کانی‌شناسی و شواهد ژئوشیمیایی، نمونه‌های لامپروفیری مطالعه شده از نوع کرسانتیت‌‌ها با ماهیت کالک‌آلکالن هستند. نمودارهای عنکبوتی ترسیم شده برای نمونه‌های لامپروفیری نیز نشانگر غنی‌شدگی عناصر کمیاب خاکی سبک (LREE) و عناصر ناسازگار نسبت به عناصر کمیاب خاکی سنگین (HREE) است. منشأ ماگمای این سنگ‌ها ممکن است از گوشته گارنت‌لرزولیتی با نرخ ذوب بخشی اندک باشد. دایک لامپروفیری کوه گوی‌پشتی در یک محیط درون صفحه‌ای و در محیط‌های کششی پس از برخورد صفحات تشکیل شده است و احتمال دارد در محل حوضه‌ها و گسیختگی‌های مرتبط با سیستم گسلی جایگیری کرده باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mineral chemistry and petrology of lamprophyric dyke in Guyposhti Mountain (northwest Maragheh-East Azarbaijan)

نویسندگان [English]

Mousa Akbarzadeh Laleh
Nasir Amel
Mohsen Moayyed
Ahmad Jahangiri

Department of Earth Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The study area is located about 30 km northwest of Maragheh in East Azerbaijan. The lamprophyric dyke intruded the Shemshak sedimentary rocks. Based on stratigraphic evidences, the age of dyke is probably Early Cimmerian. The principal minerals of the lamprophyric dyke consist of plagioclase (andesine -oligoclase), biotite (eastonite), phlogopite, olivine and clinopyroxene (diopside) with ocellar texture. The average chemical composition of clinopyroxene and plagioclase is En42.3, Wo46, Fs11.7 and Ab51.74, An30.92, Or17.34 respectively. According to the mineralogical and geochemical evidences, the studied lamprophyre samples are kersantite belonging to calc-alkaline lamprophyre.The plotted spider diagrams for the rock samples indicate the light rare-earth elements (LREE) and incompatible elements enrichment compared to heavy rare earth elements (HREE). The parent magma is probably generated from garnet lherzolite mantle with low rate partial melting. The studied lamprophyre dyke formed in intraplate and post collision environment which translocated possibly in basins and ruptures in related with fault systems.

کلیدواژه‌ها [English]