شیمی کانی و دما-فشارسنجی سنگ‌های میگماتیتی منطقۀ بروجرد (شمال پهنۀ سنندج-سیرجان)

حیدریان منش, عارفه; طهماسبی, زهرا; احمدی خلجی, احمد

doi:10.22108/ijp.2016.20836

شیمی کانی و دما-فشارسنجی سنگ‌های میگماتیتی منطقۀ بروجرد (شمال پهنۀ سنندج-سیرجان)

نویسندگان

¹ گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

² دانشگاه لرستان، دانشکده علوم پایه، گروه زمین شناسی

10.22108/ijp.2016.20836

چکیده

میگماتیت‌ها، بخش مهمی از دگرگونی درجۀ بالای هالۀ دگرگونی بروجرد (شمال پهنۀ سنندج – سیرجان) را تشکیل داده‌اند. مجموعۀ میگماتیتی، دربردارندۀ میگماتیت‌ها، میگماتیت‌های تحوّل‌یافته از شیست‌ها و میگماتیت‌های تحوّل‌یافته از هورنفلس‌ها با تنوّع ساختاری و کانی‌‌شناسی است. این سنگ‌ها به‌صورت بخش‌های روشن (لوکوسوم)، تیره (ملانوسوم) و تیره و روشن (مزوسوم) دیده می‌شوند. بخش روشن عمدتاً از کانی‌های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی‌فلدسپار، بیوتیت و مسکوویت تشکیل شده‌ است و بافت پرتیت، پویی‌کیلوبلاستیک، گرانوبلاستیک، گرافیکی و میرمکیتی دارد. ملانوسوم‌ها، بیوتیت، گارنت، آندالوزیت، سیلیمانیت و تورمالین هستند و بافت لپیدوبلاستیک، پورفیرولپیدوبلاستیک و لپیدوپورفیروبلاستیک دارند. در مزوسوم‌ها علاوه بر کانی‌های تیره، بیش‌تر کانی‌های تشکیل‌دهندۀ بخش روشن نیز مشاهده می‌شود و معمولاً بافت پورفیروبلاستیک، لپیدوبلاستیک و گرانوبلاستیک نشان می‌دهند. با توجّه به نتایج به‌دست‌آمده از بررسی‌های پتروگرافی و تجزیۀ شیمیایی سنگ کل، سنگ مادر غالب آنها سنگ‌های پلیتی بوده است. نتایج دما - فشارسنجی به‌دست‌آمده، محدودۀ دمایی 568 تا 662 درجۀ سانتیگراد و فشار 8/2 تا 3/3 کیلوبار را نشان می‌دهد. با توجّه به دما و فشار محاسبه‌شده، گرادیان زمین گرمایی به‌ترتیب برای شیست‌های میگماتیتی و میگماتیت‌ها 48 و60 درجۀ سانتیگراد بر کیلومتر است. انتشار حرارت ناشی از تودۀ بروجرد و ماگماتیسم مافیک (که انکلاوهایی از آنها در گرانیتوییدها دیده می‌شود) و سیالات فرورانشی، سبب ایجاد میگماتیت‌ها شده است. عامل اصلی افزایش گرادیان زمین گرمایی، وجود توده‌های آذرین داغ و ورود سیالات تودۀ نفوذی در قوس‌های ماگمایی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mineral chemistry and thermobarometry of migmatitic rocks of Boroujerd area (north of Sanandaj-Sirjan zone)

نویسندگان [English]

Arifeh Heydarianmanesh ¹
Zahra Tahmasbi ¹
Ahmad Ahmadi Khalaji ²

¹ Department of Geology, Faculty of Sciences, Lorestan University, Khorramabad, Iran

² دانشگاه لرستان، دانشکده علوم پایه، گروه زمین شناسی

چکیده [English]

Migmatites have formed an important part of high-grade metamorphism in the Boroujerd area aureole (north of Sanandaj-Sirjan zone). Migmatitic complex including: migmatites, schist migmatites and hornfelse migmatites with a different range of structural and mineralogical compositions. These rocks are observed as light (leucosome), dark (melanosome) and dark and light (mesosome). Leucosomes mainly composed from quartz, plagioclase, K-feldspar, biotite and muscovite and also have perthite, poikiloblastic, granoblastic, graphic and myrmekite textures. Melanosomes formed from minerals such as biotite, garnet, andalusite, tourmaline and sillimanite have lepidobalastic, porphyrolepidoblastic and lepidoporphyrobalastic textures. Mesosomes formed from dark and light minerals and show porphyroblastic, lepidoblastic and granoblastic textures. According to petrographic studies and whole rock chemical analyses for these rocks revealed that dominant protolith is pelitic rocks. The thermobarometry results showed temperature range of of 568°C to 662 °C and pressure of 2.8 to 3.3 kbars. According to the calculated temperature and pressure, the geothermal gradient of schist migmatites and hornfels migmatites determined 48 °C/km and 60 °C/km, respectively. Heat release of the Bourojerd pluton, mafic magmatism in area (that enclaves of them can be seen in the granitoids) and subduction fluid causes migmatites that it shows the main factor increasing geothermal gradient is the presence of hot igneous plutons and enter intrusion fluid in the magmatic arcs.

کلیدواژه‌ها [English]