تعیین سنگ منشأ دولریت‌های نوار آتشفشانی-رسوبی پس از ژوراسیک شمال شهرکرد

نویسندگان

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، ایران

چکیده

سنگ‌های نیمه عمیق بازیک شمال شهرکرد واقع در پهنه زمین‌ساختی سنندج-سیرجان به صورت مجموعه‌ای از دایک‌ها و استوک‌ها رخنمون یافته‌اند که به دلیل نفوذ و جایگیری در مجموعه سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی ژوراسیک فوقانی، سن این سنگ‌ها پس از این دوره و شاید تا اوایل کرتاسه باشد. این سنگ‌ها واجد ترکیب دولریتی هستند و بافت‌های اینترگرانولار، اینترسرتال و افیتیک را نشان می‌دهد. کانی‌های اصلی تشکیل دهنده دولریت‌ها، پلاژیوکلازهای کلسیک (لابرادوریت) که به دلیل اسپیلیتی شدن به آلبیت تبدیل شده و کلینوپیروکسن از نوع اوژیت و دیوپسید است. کانی‌های ثانویه شامل: کلریت، کلسیت و به میزان کمتر اپیدوت و کلینوزوئیزیت بوده و کانی‌های فرعی مشتمل بر: آپاتیت، مگنتیت، تیتانومگنتیت، ایلمنیت و اسفن در این سنگ‌ها حضور دارد. بر اساس شواهد ژئوشیمیایی و کانی‌شناسی، دولریت‌ها در دو گروه مجزا قرار می‌گیرد. گروه اول، دارای ماهیت توله‌ایت با سنگ منشأ لرزولیت فوقانی است و در یک محیط کشش متعاقب فرورانش و به عبارتی در ادامه فرورانش تشکیل شده‌اند. گروه دوم، با ماهیت قلیایی و تحولی در محیط بازالت‌های میان صفحه اقیانوسی شکل گرفته و دارای سنگ منشأ اکلوژیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of parental rock of post Jurassic dolerites of volcano-sedimentary belt in north of Shahrekord

نویسندگان [English]

  • Sayyed Naeim Emami
  • Zahra Eliasi
Department of Watershed Researches, Agriculture and Natural Resources Researches Center of Chaharmahal and Bakhtiari Province, Shahrekord, Iran
چکیده [English]

Subvolcanic basic rocks have been exposed in the north of Shahrekord, as a part of Sanandaj-Sirjan structural zone in the form of stocks and dykes in post Jurassic to early Cretaceous owing to their intrusion and emplacement into upper Jurassic volcano-sedimentary suite. These rocks are dolerites and show subvolcanic particular textures such as intergranular, intersertal and ophitic. The main constituent minerals of dolerites are plagioclase (Labradorite) which has altered to albite due to spilitization and clinopyroxene including augite and diopside. Secondary minerals are chlorite, calcite, epidote, clinozoisite and some minor minerals such as apatite, magnetite, titanomagnetite, ilmenite and sphene. Dolerites, based on geochemical and mineralogical signitures, are classified into the two distinct groups. The first group with tholeiitic affinity originated from an upper lherzolith source rock in a post subduction tension environment. The second group with alkaline and transitional nature generated from an eclogite source rock in an oceanic intraplate basalts environment. Dolerites have been formed after upper Jurassic or early Cretaceous due to their intrusion and translocation in the upper Jurassic volcano-sedimentary rocks.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Eclogite
  • Sanandaj-Sirjan zone
  • Upper lherzolith
  • Dolerite
  • North of Shahrekord
  • Sanandaj
  • Sirjan zone