پترولوژی

1. بررسی رفتار زمین‏‏‌شیمیایی عنصر‏‏‌های کمیاب در سیستم گرانیت- پگماتیت مشیرآباد (جنوب‏‏‌باختری قروه، کردستان)

مریم محمدی زاده؛ سید حسین مجتهدزاده؛ فریماه آیتی

دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1399، صفحه 1-18

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.121318.1159

چکیده

پگماتیت‏‏‏‌های بارور، مهم‏‏‌ترین خاستگاه عنصر‏‏‌های کمیاب و راهبردی به‌شمار می‏‏روند. این واحد‏‏‌های گرانیتی درشت‏‏‏‌دانه با توده‏‏‏‏‌های گرانیتی پتانسیل‏‏‏‌دار ... بیشتر

2. سنگ‏‌شناسی، زمین‏‌شیمی و سنگ‌زایی آندزیت‏‌های دوپیروکسن‌دار شمال‌باختری ورزقان (شمال‌باختری ایران): شاهدی بر ماگماتیسم کالک‌آلکالن در محیط پسابرخوردی

مروت فریدآزاد

دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1399، صفحه 37-64

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.113825.1102

چکیده

منطقة بررسی‌شده در استان آذربایجان شرقی و در شمال‌باختری شهر ورزقان جای دارد. این منطقه در پهنة آتشفشانی اهر- ارسباران است که خود بخشی از یک واحد تکتونو- ماگمایی بزرگ به‌نام فلات بلند ایرانی- ترکی به‌شمار ... بیشتر منطقة بررسی‌شده در استان آذربایجان شرقی و در شمال‌باختری شهر ورزقان جای دارد. این منطقه در پهنة آتشفشانی اهر- ارسباران است که خود بخشی از یک واحد تکتونو- ماگمایی بزرگ به‌نام فلات بلند ایرانی- ترکی به‌شمار می‌رود. سنگ‏‌های آتشفشانی بررسی‌شده جوان‌ترین تظاهرات آتشفشانی منطقه هستند و از روانه‏‌های آندزیتی و نهشته‏‌های آذرآواری مربوطه ساخته شده‌اند. بافت غالب این سنگ‏‌ها بافت پورفیری است و پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن از فنوکریست‏‌های اصلی آنها به‌شمار می‌روند. این سنگ‌ها سرشت کالک‌آلکالن تا کالک‌آلکالن پتاسیم بالا دارند و در نمودارهای عنصرهای خاکی کمیاب بهنجارشده به ترکیب کندریت، الگوی کم شیب (LaN/YbN = 54/7- 21/5) با آنومالی منفی ضعیف در عنصر یوروپیم (Eu/Eu*= 89/0- 82/0) نشان می‌دهند. در نمودارهای چندعنصری بهنجارشده به ترکیب MORB، غنی‌شدگی در عنصرهای کمیاب خاکی سبک و عنصرهای لیتوفیل بزرگ یون (مانند: Ba، Th، K و Sr) نسبت به عنصرهای کمیاب خاکی سنگین و عنصرهای با شدت میدان بالا و نیز آنومالی منفی در عنصرهایی مانند Ta، Nb و Ti نشان می‌دهند. این ویژگی‌ها از ویژگی‌های ماگماهای وابسته به فرورانش هستند. یافته‌های به‌دست‌آمده از بررسی‏‌های سنگ‏‌شناسی سنگ‏‌های بررسی‌شده و مقایسه آنها با سنگ‏‌های هم‌سرشت در دیگر بخش‌های فلات بلند ایرانی- ترکی (آرارات و سهند) بر این نظر صحه می‌گذارند که ماگمای مادر سنگ‏‌های آندزیتی شمال‌باختری ورزقان در یک محیط پسابرخوردی از ذوب‌بخشی گوشتة سنگ‌کره‌‌ای زیرقاره‌ای پدید آمده است که پیش از این با سیال‌های آزادشده از تختة ‌فرورو متاسوماتیزه ‌شده است و در هنگام بالاآمدن به سطح زمین با پوستة قاره‌ای بالایی نیز آلایش پیدا کرده است.

3. زمین‏‌شیمی و سنگ‏‌شناسی سنگ‌های آتشفشانی جنوب نطنز (بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر)

جمشید احمدیان؛ مرضیه غدیرپور

دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1399، صفحه 65-80

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.116077.1126

چکیده

پهنة آتشفشانی جنوب نطنز (کمان ماگمایی ارومیه- دختر) در شمال اصفهان دربردارندة سنگ‌های آتشفشانی ائوسن شامل سنگ‌های آذرین اسیدی تا حد واسط و کمابیش بازیک است. از دیدگاه سنگ‏‏‌شناسی، این پهنه دربرگیرندة ... بیشتر پهنة آتشفشانی جنوب نطنز (کمان ماگمایی ارومیه- دختر) در شمال اصفهان دربردارندة سنگ‌های آتشفشانی ائوسن شامل سنگ‌های آذرین اسیدی تا حد واسط و کمابیش بازیک است. از دیدگاه سنگ‏‏‌شناسی، این پهنه دربرگیرندة واحد‌های آذرینی مانند ریولیت، داسیت، آندزیت، تراکی‏‌آندزیت‌بازالتی و آندزیت‌بازالتی است. از دیدگاه کانی‏‌شناسی، بجز سنگ‌های اسیدی، بیشتر گروه‌های سنگی دیگر از پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن ساخته شده‏‏‌اند. برپایة بررسی با ریزکاوالکترونی، کلینوپیروکسن‏‏‌ها ترکیبی در محدودة اوژیت و پلاژیوکلازها ترکیبی در طیفی از آندزین تا بیتونیت نشان می‌دهند. منطقه‏‏‌بندی و بافت غربالی در فنوکریست‏‏‌های پلاژیوکلاز، گردشدگی و خوردگی خلیجی در کانی‌ها از ویژگی‌های سنگ‌های آتشفشانی و نشان‌دهندة شرایط نبود تعادل هنگام تبلور ماگما هستند. از دیدگاه ویژگی‌های زمین‏‌شیمیایی، این سنگ‌ها کالک‏‌آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا، با غنی‏‌شدگی LILE و آنومالی منفی Nb و Ti هستند. در نمودار‌های عنکبوتی بهنجارشده به ترکیب گوشتة اولیه غنی‏‌شدگی آشکاری از سرب دیده می‏‏‌شود که می‏‏‌توان آن را به آلایش ‌پوسته‌ای نسبت داد. آنومالی منفی عنصرهایی مانند Nb و Ti، در نمودار‌های عنکبوتی ویژگی ماگماتیسم مربوط به پهنة فرورانش، شرکت پوسته در فرایند‌های ماگمایی و یا نشانة فقر این عنصرها در خاستگاه، پایداری فاز‌های دارای این عنصرها در هنگام ذوب‌بخشی و یا جدایش آنها در هنگام رویداد فرایند جدایش بلورین است. نمودار عنصرهای خاکی کمیاب بهنجارشده دربرابر ترکیب کندریت نشان‌دهندة غنی‌شدگی LREE نسبت به HREE است. سنگ‌های آتشفشانی این منطقه در پهنة کمان ماگمایی پدید آمده‏‏‌اند.

4. سنگ‏‏‌شناسی، زمین‏‌شیمی و جایگاه تکتونوماگمایی سنگ‏‏‌های ‏‏‌آتشفشانی در گنبدهای نمکی هرمز و گچین (استان هرمزگان، ایران)

علی رستمی؛ صمد علیپور؛ علی عابدینی

دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1399، صفحه 81-104

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.121790.1162

چکیده

گنبدهای نمکی هرمز و گچین در جنوب بندرعباس، استان هرمزگان، در پهنة ساختارى زاگرس جای دارند. سنگ‏‏‌های آتشفشانی در این گنبدها از نوع آندزیت، تراکی‏‏‌آندزیت، بازالت، داسیت و ریولیت به سن پرمین ... بیشتر

5. سنگ‏‏‏‌نگاری و زمین‏‏‌شیمی توده‏‏‏‌های آذرین نیمه‏‏‏‌ژرف شمال ترود (بخش خاوری کمان ماگمایی ترود- چاه‌شیرین)

شهرزاد شرافت؛ علیرضا علی یاری

دوره 11، شماره 2 ، تابستان 1399، صفحه 105-124

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.122318.1172

چکیده

در شمال ترود و بخش خاوری کمان ماگمایی ترود- چاه‌شیرین، توده‏‏‏‌های نیمه‏‏‏‌ژرف ائوسن پسین- الیگوسن پیشین با ترکیب سنگ‏‏‌شناسی آندزیت، تراکی‌‏‏‌آندزیت و داسیت در توالی آتشفشانی- ... بیشتر در شمال ترود و بخش خاوری کمان ماگمایی ترود- چاه‌شیرین، توده‏‏‏‌های نیمه‏‏‏‌ژرف ائوسن پسین- الیگوسن پیشین با ترکیب سنگ‏‏‌شناسی آندزیت، تراکی‌‏‏‌آندزیت و داسیت در توالی آتشفشانی- آذرآواری ائوسن نفوذ کرده‏‏‏‌اند. این توده‏‏‏‌ها بافت میکرولیتی‏‏‏‌پورفیری و هیالومیکرولیتی‏‏‏‌پورفیری دارند و پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت، کوارتز و مگنتیت از کانی‏‏‏‌های اصلی سازندة آنها هستند. پلاژیوکلاز با ماکل تکراری و منطقه‏‏‏‌بندی نوسانی، فراوان‌ترین کانی است که گاه بافت غربالی و حاشیه‏‏‏‌های انحلالی و خوردگی دارد‌. درشت‏‏‏‌بلورهای بیوتیت و آمفیبول، شکل‏‏‏‌دار تا نیمه‏‏‏‌شکل‏‏‏‌دار هستند و حاشیة اپاسیته دارند. بیشتر کوارتزهای درشت‏‏‏‌بلور سنگ خلیج‏‏‏‌خوردگی نشان می‌دهند. شواهد میکروسکوپی مانند بافت‏‏‏‌های غیرتعادلی (منطقه‏‏‏‌بندی نوسانی و بافت‏‏‏‌ غربالی پلاژیوکلازها) و انحلال و خوردگی حواشی بلورها نشان‌دهندة فرایندهای هضم و آلایش ماگمایی توده‏‏‏‌های نیمه‏‏‏‌ژرف هستند. ویژگی‏‏‏‌های زمین‏‏‌شیمیایی سنگ‌های بررسی‌شده مانند غنی‏‏‏‌شدگی از LREEs و LILEs (به‏‏‏‌ویژه Rb، K و Th)، نسبت به HREEs و HFSEs (Ti، Nb و Ta)، سرشت کالک‌آلکالن و موقعیت آنها در نمودارهای زمین‏‏‏‌ساختی نشان‏‏‏ می‌دهند این سنگ‌ها در محیط مرتبط با پهنه‏‏‏‌های فرورانش پدید آمده‏‏‏‌اند. ویژگی‏‏‏‌های یادشده به‌همراه الگوی شدیداً جدایش‌یافته، نبود بی‌هنجاری Eu در الگوی عنصرهای کمیاب خاکی و نسبت‏‏‏‌های بالایSr/Y و La/Yb نشان می‌دهد این سنگ‌ها از آداکیت‏‏‏‌های پرسیلیس هستند. ماگمای سازندة سنگ‌های آداکیتی این گستره از ذوب‌بخشی ورقة اقیانوسی فرورو در عمق پایداری گارنت پدید آمده است و به‌دنبال فرایند تبلور جدایشی به‌همراه آلایش ماگمایی تحول یافته است.

1. ویژگی های آتشفشان شناسی و ژئوشیمیایی محصولات آخرین فوران سبلان، شمال غرب ایران

رضا فهیم گیلانی؛ سید جمال شیخ ذکریایی؛ علی درویش زاده؛ منصور وثوقی عابدینی

دوره 10، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 125-146

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2019.115533.1119

چکیده

آتشفشان سبلان در شمال غرب ایران و در 25 کیلومتری جنوب مشکین شهر در زون ساختاری البرز غربی- آذربایجان قرار دارد. سنگ های تشکیل دهنده سبلان و دامنه های شرقی و شمالی آن با حجم قابل توجهی از نهشته های پیروکلاستیک ... بیشتر

2. مطالعه پترولوژیکی و ایزوتوپی سنگ‌های بازالت‌های برزند و مقایسه آن با سنگ‌های بازالت‌های پشتاسر در جنوب شهرستان گرمی

محمد مبشرگرمی؛ رضا زارعی سهامیه؛ مهراج آقازاده؛ احمد احمدی خلجی؛ غلامرضا احمدزاده؛ پترس لی راکس

دوره 10، شماره 1 ، بهار 1398، ، صفحه 23-52

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2018.110094.1079

چکیده

بازالت‌های برزند (ادامه بازالت‌های کوسملین در ایران) با روند موازی نسبت به بازالت‌های پشتاسر از لحاظ استراتیگرافی سن قدیمی‌تری دارند. این بازالت‌ها با ساخت منشوری بیشتر دارای ترکیب موژه-آریت بوده ... بیشتر بازالت‌های برزند (ادامه بازالت‌های کوسملین در ایران) با روند موازی نسبت به بازالت‌های پشتاسر از لحاظ استراتیگرافی سن قدیمی‌تری دارند. این بازالت‌ها با ساخت منشوری بیشتر دارای ترکیب موژه-آریت بوده و بافت هیالومیکرولیتی پورفیریتیک و گلومروپورفیریتیک نشان می‌دهند. کانی‌های اصلی آن پلاژیوکلازهای غنی از کلسیم و کلینوپیروکسن‌های دیوپسیدی و مقادیری کانی‌های اپک به همراه میکرولیت‌های سانیدین، آمفیبول پارگازیتی، بیوتیت و لویسیت می‌باشند. لویسیت‌ها عموماً به آنالسیم تبدیل شده‌اند. ماگمای مولد این سنگ‌ها دارای سرشت پتاسیک و شوشونیتی است. در نمودارهای چند عنصری، فروافتادگی‌های عناصر Ti, Ta و Nb و غنی‌شدگی شاخص عناصر LILE و LREE وابستگی ماگمای مولد این سنگ‌ها را با محیط‌های وابسته به فرورانش نشان می‌دهد. بر اساس نسبت‌های ایزوتوپی رادیوژنیک، گوشته منشأ سنگ‌های بازالتی برزند در حدود 8/0 تا 9/0 میلیارد سال پیش از یک گوشته بارور اولیه جدا شده است. بر اساس نسبت‌های 87Sr/86Sr اولیه 0004/0±70499/0 و 143Nd/144Nd اولیه 0004/0±5127/0 سن 7/1±39 تا 5/1±41 میلیون سال برای نمونه‌ها تخمین زده شده است. شواهد ژئوشیمیایی نشانگر ذوب بخشی حدود 5 درصدی اسپینل گارنت لرزولیت فلوگوپیت دار برای منشأ سنگ‌های بازالتی برزند و بیش از 5% برای بازالت‌های پشتاسر است که از غنی شدگی منشأ طی متاسوماتیسم فرورانشی و رسوبات توربیدیتی تأثیر پذیرفته است. بازالت‌های منطقه برزند دارای ویژگی‌های مشترک با بازالت‌های جوان‌تر پشتاسر بوده و نشانگر تشکیل در محیط کمان عادی بعد از برخورد هستند.

3. رفتار عناصر اصلی و کمیاب کانی تورمالین در پگماتیت‌های منگاوی و گنجنامه (استان همدان)

احمد احمدی خلجی؛ زهرا طهماسبی؛ فرهاد زال؛ زهرا شعبانی

دوره 7، شماره 27 ، پاییز 1395، ، صفحه 1-24

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2016.21015

چکیده

پگماتیت‌های منگاوی (جنوب‌خاوری همدان) و گنجنامه (جنوب‌باختری همدان) بخشی از تودة گرانیتوییدی الوند در پهنه سنندج-سیرجان هستند. ترکیب تورمالین‌ها در منطقه منگاوی شورل و در منطقه گنجنامه شورل-فویتیت ... بیشتر پگماتیت‌های منگاوی (جنوب‌خاوری همدان) و گنجنامه (جنوب‌باختری همدان) بخشی از تودة گرانیتوییدی الوند در پهنه سنندج-سیرجان هستند. ترکیب تورمالین‌ها در منطقه منگاوی شورل و در منطقه گنجنامه شورل-فویتیت است. در تورمالین‌های گنجنامه، مقدار Al و به تناسب با آن، مقدار جایگاه خالی X بیشتر از منطقه منگاوی است؛ اما در کل، جانشینی‌های اصلی در هر دو نوع تورمالین از انواع پروتون‌زایی و افزایش آلومینیم و جانشینی‌هایی است که در آنها افزایش Al و جایگاه خالی X و کاهش Fe روی‌می‌دهد. جانشینی نوع اول به پیدایش اولنیت منجر شده و دومی موجب پیدایش فویتیت و تورمالین‌های حاوی آلومینیم و جایگاه خالی X شده‌ است. نبود ترکیب دراویت و وجود Fe# بیش از 8/0 در همه نمونه‌های آنالیزشده نشان‌دهنده ماگمایی‌بودن تورمالین در این پگماتیت‌هاست. افزون بر این، وجود جانشینی‌هایی از نوع جایگاه خالی X و Na+Al (سازندگان اولنیت) را می‌توان نشان‌دهنده ماگمایی‌بودن تورمالین دانست؛ زیراکه عناصر مورد نیاز تورمالین (بور، آهن، سدیم و آلومینیم) از خود سیال ماگمایی تامین‌شده‌است. مقدار HREE‌ها در تورمالین‌های منگاوی به‌علت همراهی با گارنت بسیار کم است؛ اما تورمالین‌های گنجنامه در نبود گارنت دارای مقدار بالایی از این عناصر هستند. ازاین‌رو، اگرچه تورمالین‌ها دارای جانشینی‌های گسترده‌ای هستند؛ اما تمایل چندانی به جذب عناصر ‌خاکی نادر ندارند. کانی‌های همایندِ (پاراژنز) تورمالین بیشترین ﺗﺄثیر را در کنترل مقدار عناصر ‌خاکی نادر آن دارند.

4. زمین‌شیمی و سنگ‌زایی منشورهای بازالتی جنوب شهرستان گرمی (استان اردبیل)

محمد مبشرگرمی؛ احمد جهانگیری

دوره 8، شماره 31 ، پاییز 1396، ، صفحه 165-188

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2017.81974.0

چکیده

مجموعه سنگ‏‌های آتشفشانی مافیک ائوسن جنوب‏‌خاوری شهرستان گرمی بیشتر به‌صورت منشورهای بازالتی دیده می‏‌شوند. این منشورها از سنگ‏‌های مافیکِ آلکالی‌الیوین‌بازالت ساخته شده‌اند و با ستبرای ... بیشتر

5. پیدایش و شیمی‌‌کانی‌های سولفیدی و اکسیدی برون‌زاد در کانسار پلی‌متال ماهور غرب نهبندان

محمد بومری؛ حبیب بیابانگرد؛ کازو ناکاشیما؛ مرتضی اسفرم

دوره 4، شماره 14 ، تابستان 1392، ، صفحه 17-30

چکیده

کانسار پلی‌متال ماهور در 130 کیلومتری غرب نهبندان در حاشیه شرقی بلوک لوت واقع شده است. کانه‌زایی برون‌زاد در امتداد شمالی-جنوبی در سنگ‌های آتشفشانی ترشیاری دگرسان شده دیده می‌شود. کانی‌های برون‌زاد ... بیشتر

1. زمین‏‌شیمی سنگ‏‌‏‌های بازالتی منطقة مشکین- رشت‌آباد (شمال زنجان)

نیر اجلی؛ اشرف ترکیان؛ ابراهیم طالع فاضل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.120869.1158

چکیده

منطقة مشکین- رشت‏‌آباد بخش کوچکی از پهنة ماگمایی البرز باختری- آذربایجان (AAMB) است. بررسی‏‌‏‌های صحرایی نشان می‏‏‌دهند سنگ‏‌‏‌های بازالت‌آندزیتی مهم‏‌ترین واحد‏‌های سنگی منطقه هستند ... بیشتر

مشاهده مقاله

2. خاستگاه و تحولات ماگمایی سنگ‏‌های متاولکانیکِ پالئوزوییک زیرین (سیلورین) ماکو: نشانه‌ای از کافت‌زایی پالئوتتیس (شمال‏‌باختری ایران)

فرزانه ولی‌نسب زرنق؛ محسن مؤید؛ احمد جهانگیری؛ حاجی حسین عزیزی

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 01 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.121834.1166

چکیده

بخش گسترده‌ای از ایران‏‌مرکزی و البرز هنگام پالئوزوییک زیرین، به‏‌ویژه سیلورین، تحت‏‌تأثیر نیرو‏‌های کششی بوده ‏‌است. برپایة ویژگی‏‌های سنگ‏‌شناختیِ کمابیش یکسان و جایگاه زمین‏‌شناسی ... بیشتر بخش گسترده‌ای از ایران‏‌مرکزی و البرز هنگام پالئوزوییک زیرین، به‏‌ویژه سیلورین، تحت‏‌تأثیر نیرو‏‌های کششی بوده ‏‌است. برپایة ویژگی‏‌های سنگ‏‌شناختیِ کمابیش یکسان و جایگاه زمین‏‌شناسی مشترک و شباهت‏‏‌های زمین‏‌شیمیایی یا کانی‏‌شناسی، بازالت‏‏‌های هم‌سن منطقة ماکو در شمال‏‌باختری و سلطان‏‌میدان در شمال ایران بررسی و مقایسه شدند. ویژگی‏‌های زمین‏‌شیمیایی بازالت‏‏‌ها ‏‌‏‌نشان‏‌دهندة سرشت آلکالن و محیط کششی درون‏‌صفحه‏‏‌ای آنهاست. برپایة سنگ‏‌نگاری، سرشت ماگما و محیط زمین‏‌ساختی می‏‌توان دریافت محیط پیدایش این سنگ‏‌ها، یکسان بوده است؛ اما فرایند‏‌های مؤثر بر تغییر و تحول ماگما در دو منطقة یاد شده متفاوت بوده ‏‌است. در منطقة ماکو، تبلوربخشی ماگمای نخستین همراه با آلایش مواد پوسته‏‏‌ای سنگ‏‌های گوناگونی از بازالت تا ریولیت را پدید آورده ‏‌است؛ اما بازالت‏‏‌های سلطان‏‌میدان، ترکیب کمابیش یکنواختی دارند و فرایند تبلوربخشی نقش کمتری را در پیدایش آنها بازی کرده است. میزان برون‏‌ریزی مذاب‏‌های بازالتی سلطان‏‌میدان بسیار حجیم‏‌تر از منطقة ماکو بوده است. این حجم بزرگ از ماگمای بازالتی پیامد گسیختگی شدید سنگ‏‌کرة قاره‏‌ای و کاهش ناگهانی فشار وارد بر ستون‏‌های ‏‌گوشته‏‏‌ای در حال بالاآمدن و فراهم‏‌شدن شرایط لازم برای ذوب گسترده بوده ‏‌‏‌است. با دانستن شواهد یادشده، سرعت کافتی‏‌شدن و در پی آن سرعت گسترش اقیانوس پالئوتتیس از خاور به باختر کاهش داشته است و این نکته کلیدی برای تطابق و فهم تغییرات افیولیت‏‏‌های پالئوتتیس از خاور تا باختر است.

مشاهده مقاله

3. شواهد کانی شناسی اسپینل جهت تعیین منشأ مجموعه اولترامافیک آبگرم (جنوب استان کرمان)

راضیه علی پور؛ سید حسام الدین معین زاده؛ حمید احمدی‌پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.122663.1174

چکیده

مجموعه اولترامافیک آبگرم واقع در جنوب استان کرمان، جزئی از کمربند آمیزه رنگین اسفندقه‌–‌حاجی آباد بوده و در لبه شمالی تراست زاگرس قرار گرفته است. این مجموعه شامل هارزبورژیت، لرزولیت، دونیت و کرومیتیت ... بیشتر مجموعه اولترامافیک آبگرم واقع در جنوب استان کرمان، جزئی از کمربند آمیزه رنگین اسفندقه‌–‌حاجی آباد بوده و در لبه شمالی تراست زاگرس قرار گرفته است. این مجموعه شامل هارزبورژیت، لرزولیت، دونیت و کرومیتیت می‌باشد. هارزبورژیت‌ها، بیشترین حجم سنگ‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و دونیت‌های حاوی کرومیتیت‌های عدسی شکل، به صورت لایه‌های نامنظم و یا لکه‌ای در بین آنها قرار دارند. شواهدی همچون تبلور مجدد مرز دانه، مرزهای منحنی شکل، وجود تیغه‌های جدایشی کلینوپیروکسن در ارتوپیروکسن‌های هارزبورژیتی و لرزولیتی نشان می‌دهند که پریدوتیت‌های این مجموعه، ابتدا دگرشکلی‌های دمای بالای گوشته فوقانی را تحمل کرده و سپس در پوسته جایگزین شده‌اند. شواهد سنگ ‌نگاری و شیمیایی، نشانه وجود دو گروه کروم اسپینل در مجموعه آبگرم است. یک گروه کروم اسپینل‌های پراکنده موجود در پریدوتیت‌ها و گروه دیگر کروم اسپینل های موجود در دونیت‌ها و کرومیتیت‌ها می باشند. بررسی شیمی بلورهای کروم اسپینل در سنگ‌های منطقه حاکی از آن است که در این کانی‌ها، بیشترین مقدار Cr# به کرومیت‌های موجود در دونیت‌ها و کرومیتیت ها (87/60 -38/63) و کمترین مقدار آن نیز به انواع موجود در لرزولیت‌ها (11- 50/13) تعلق دارد. ترکیب شیمیایی کروم اسپینل‌های موجود در هارزبورژیت‌ها و لرزولیت‌های مجموعه آبگرم، به انواع موجود در پریدوتیت‌های آلپی با حدود 5-15 درصد ذوب بخشی، شباهت داشته و احتمالا در یک محیط گوشته‌ای زیر حوضه پشت قوس تشکیل شده‌اند ، در حالی که دونیت‌ها و کرومیتیت‌های مجموعه می‌توانند در همان محیط، در اثر واکنش مذاب‌های بازالتی حوضه پشت قوس با پریدوتیت‌ها ایجاد شده باشند.

مشاهده مقاله

4. شیمی کانی، جایگاه زمین ساختی و دما-فشارسنجی توده نفوذی گابرو-دیوریت (جنوب تیکمه داش)، آذربایجان شرقی

مرضیه رضایی اقدم؛ احمد جهانگیری؛ محسن مؤید؛ قهرمان سهرابی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.122066.1168

چکیده

توده نفوذی گابرو-دیوریتی بستان آباد- هشترود درجنوب تیکمه داش به داخل سنگ‌های آتشفشانی- رسوبی ائوسن نفوذ کرده است. شیمی کانی‌های تشکیل دهنده این توده نفوذی نشان می‌دهد که پلاژیوکلازها و کلینوپیروکسن ... بیشتر

مشاهده مقاله

5. رابطه زمانی-مکانی کانه‌زایی و ماگماتیسم در کانسار چند فلزی مزرعه، شمال اهر، استان آذربایجان شرقی

حمایت جمالی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.124073.1192

چکیده

باتولیت شیورداغ یکی از مهم‌ترین توده‌های نفوذی در شمال باختر ایران است که در توالی رسوبی-آتشفشانی کرتاسه بالایی و ائوسن نفوذ کرده و با کانی سازی مس- آهن- (تنگستن و طلا) همراه است. این باتولیت از فازهای ... بیشتر باتولیت شیورداغ یکی از مهم‌ترین توده‌های نفوذی در شمال باختر ایران است که در توالی رسوبی-آتشفشانی کرتاسه بالایی و ائوسن نفوذ کرده و با کانی سازی مس- آهن- (تنگستن و طلا) همراه است. این باتولیت از فازهای مختلف ماگمایی (به سن 33 تا 10 میلیون سال) با ترکیب و ویژگی‌های ژئوشیمیایی متفاوت تشکیل شده است. فازهای قدیمی‌تر (اولیگوسن) کالک‌آلکالن با ترکیب عمده گرانیت، گرانودیوریت، سینیت و گابرو، حاوی درشت بلورهای فلدسپات پتاسیم و پلاژیوکلاز بوده و ماگمای تشکیل دهنده آنها محتوای آب کمتری داشته و با کانه‌زایی بارزی همراه نیستند. در حالی که فازهای جوان‌تر (میوسن) با ترکیب عمده کوارتزمونزونیتی و حاوی درشت بلورهای آمفیبول و بیوتیت، از ماگمایی با سرشت آداکیتی که محتوای آب بیشتری داشته، بوجود آمده است و از نظر مکانی و زمانی رابطه نزدیکی با انواع مختلف کانه‌زایی‌ها دارد و این رابطه بعنوان الگوی اکتشافی در منطقه شیورداغ پیشنهاد می‌گردد. کانه زایی در منطقه معدن مزرعه، به دو صورت توده‌ای (اسکارنی) و رگچه‌ای- انتشاری (مرتبط با توده نفوذی) رخ داده است. کانی‌سازی اسکارنی که بطور عمده شامل گارنت، اپیدوت، مگنتیت، پیریت و کالکوپیریت است، در سنگ آهک‌های کرتاسه بالایی رخ داده است در حالیکه کانه‌سازی رگچه‌ای-انتشاری هم در توده‌های نیمه‌آتشفشانی میوسن و هم در توده‌های درشت بلور اولیگوسن رخ داده و با دگرسانی پتاسیک ضعیف و فیلیک همراه است.

مشاهده مقاله

6. خصوصیات زمین‌شناسی و زایشی آگات‌های منطقه فردوس (خراسان جنوبی)

حسام خاکزاد؛ محمد رهگشای؛ جواد مهدی پور قاضی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.123295.1182

چکیده

آگات‌های منطقه فردوس (شمال بلوک لوت) در درون واحدهای آتشفشانی پالئوژن به شکل پرکننده حفره‌ها و شکستگی‌ها دیده می‌شوند. آنها به رنگ‌های قرمز، دودی، آبی، بنفش ، سبز و بی‌رنگ در ساخت‌های رگه‌ای، بلوردانی، ... بیشتر آگات‌های منطقه فردوس (شمال بلوک لوت) در درون واحدهای آتشفشانی پالئوژن به شکل پرکننده حفره‌ها و شکستگی‌ها دیده می‌شوند. آنها به رنگ‌های قرمز، دودی، آبی، بنفش ، سبز و بی‌رنگ در ساخت‌های رگه‌ای، بلوردانی، ژئودی، نواری، ستاره‌ای، گل‌کلمی، خزه‌ای و کروی دیده می‌شوند. آگات‌ها به‌ صورت درونگیر قطعاتی از سنگ‌های میزبان را که دچار دگرسانی شده‌اند بدون حاشیه واکنشی در‌بر‌گرفته‌اند. مطالعات سیالات درگیر در تعدادی از آگات‌های فردوس دمای همگن شدن 102 تا 233 درجه سانتیگراد را با شوری 2 تا 11 wt% NaCl equiv. را ثبت کرده‌اند. مقادیر REE درآگات‌های منطقه فردوس پایین می‌باشد و تنها در نمونه‌های با ساخت رگه‌ای مقادیر تقریباً کل عناصر REE اندازه‌گیری شده است. آنومالی منفی در Eu و آنومالی مثبت در Yb و مقادیر کمتر از 110 ppm در Ba برای اکثر آگات‌ها مشاهده شده است. بنابراین، شواهد صحرایی، ریزدماسنجی و ژئوشیمیایی گویای منشأگیری سیلیس سیالات تشکیل دهنده آگات‌های فردوس از سنگ‌های آتشفشانی می‌باشد. دگرسانی سنگ‌های آتشفشانی و فرایند شیشه‌زدایی در توف‌ها احتمالاً عامل تأمین سیلیس سیالات در میان سنگ‌های آتشفشانی بوده است. فراوانی عناصر مختلف تاحدودی در رنگ کوارتزهای فردوس نقش داشته است، به طوریکه رنگ دودی حاصل فراوانی بالای U و Th، رنگ قرمز حاصل فراوانی بالای Fe و Cr و رنگ آبی حاصل مقادیر بالای Ni و Cuاست.

مشاهده مقاله

7. زمین شناسی، سنگ نگاری و زمین‌شیمی سنگ های آتشفشانی و توده های گرانیتوئیدی در محدوده کانسار طلا و مس چوران، شمال شرق سیرجان

علی شهابی نژاد؛ حسینعلی تاج الدین؛ سید احمد مشکانی؛ مهدی موحدنیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 شهریور 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.123297.1183

چکیده

کانسار طلا و مس چوران در فاصله ی 70 کیلومتری شمال شرق سیرجان، در زیر پهنه دهج ساردوئیه از کمان ماگمایی ارومیه دختر قرار دارد. زمین شناسی محدوده عمدتاً شامل سنگ های آتشفشانی ائوسن میانی با ترکیب غالب حدواسط ... بیشتر کانسار طلا و مس چوران در فاصله ی 70 کیلومتری شمال شرق سیرجان، در زیر پهنه دهج ساردوئیه از کمان ماگمایی ارومیه دختر قرار دارد. زمین شناسی محدوده عمدتاً شامل سنگ های آتشفشانی ائوسن میانی با ترکیب غالب حدواسط آندزیت تا آندزی-بازالت می باشد که توسط توده های نفوذی و دایک های با ترکیب غالب کوارتزدیوریتی-گرانودیوریتی منسوب به الیگوسن-میوسن قطع شده اند. توده های گرانیتوئیدی میزبان کانسار چوران، دارای ماهیت کالک آلکالن پتاسیم بالا بوده و در محدوده گرانیت های متاآلومین و تیپ I قرار می گیرند. در نمودارهای عنکبوتی سنگ های منطقه مورد مطالعه، غنی شدگی از عناصر LILE و تهی شدگی از عناصر HFSE مشاهده می شود. همچنین، این سنگ ها الگوی غنی از LREE با نسبت بالای LREE/HREE را نشان می دهند. از نظر محیط تکتونیکی، گرانیتوئیدهای منطقه مورد مطالعه در محیط حاشیه فعال قاره ای تا پس از برخورد تشکیل شده اند. کانی سازی طلا (و مس) در کانسار به صورت مجموعه ای از رگه و رگچه های سیلیسی با راستای عمومی شمال شرق- جنوب غرب و آرایش غالب صفحه ای می باشد که در همراهی با دگرسانی های سیلیسی، سولفیدی، تورمالینی و سریسیتی در توده کوارتزدیوریتی رخ داده است. با توجه به ویژگی های کانی سازی و انطباق فضایی رگه ها و زون های دگرسانی کانه دار با گستره توده کوارتزدیوریت- گرانودیوریتی میزبان، به نظر می رسد که کانی سازی مس و طلا در محدوده چوران با جایگیری توده گرانیت-گرانودیوریتی مرتبط بوده و از آن منشأ گرفته است.

مشاهده مقاله

8. ژئوشیمی و پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی کربونیفر شمال‌غرب مرند: شاهدی بر ماگماتیسم ریفت درون قاره‌ای

زهرا بدرزاده؛ مهراج آقازاده؛ سحر فتحی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مهر 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.122485.1173

چکیده

توالی سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی مورد مطالعه به سن کربنیفر در استان آذربایجان‌‎شرقی، شمال شهرستان مرند و در زون ساختاری البرز-آذربایجان واقع شده‌اند. این مجموعه شامل تناوبی از ماسه‎سنگ، شیل، کنگلومرا، ... بیشتر توالی سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی مورد مطالعه به سن کربنیفر در استان آذربایجان‌‎شرقی، شمال شهرستان مرند و در زون ساختاری البرز-آذربایجان واقع شده‌اند. این مجموعه شامل تناوبی از ماسه‎سنگ، شیل، کنگلومرا، سنگ‎آهک، سنگ‌های آذرآواری فلسیک، آلکالی بازالت و ریولیت است که در زیر توالی رسوبی پرمین و روی سنگ‎های رسوبی دونین رخنمون یافته‎اند. ماگماتیسم این منطقه از نوع دوگانه بوده و سنگ های بازیک ماهیت آلکالن داشته و از عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ غنی‌شدگی و از عناصر با قدرت یونی بالا تهی‌شدگی داشته و ویژگی مشابه با بازالت‎های نوع OIB را نشان می‎دهند. براساس ویژگی‎های عناصر کمیاب، سنگ‎های بازیک از ذوب بخشی درجه پایین منشأ گوشته ای گارنت-اسپینل لرزولیتی حاصل شده‌اند که طی صعود به سطح متحمل تفریق شده اند. براساس مطالعات زمین‎شناسی و داده‎های عناصر اصلی و کمیاب، سنگ‎های فلسیک منطقه قابل مقایسه با گرانیتوئیدهای نوع A بوده و نسبت‌های عناصر کمیاب این سنگها بسیار نزدیک به ترکیب تخمین زده شده برای پوسته قاره‎ای کل است که نشان دهنده منشأ پوسته‌ای این سنگ‎هاست. سنگ‎های فلسیک از ذوب دهیدراسیون تونالیت یا گرانودیوریت و در اثر نفوذ ماگمای بازیک و تأمین گرمای لازم تشکیل شده اند. ولکانیسم دوگانه منطقه در زمان کربونیفر در پاسخ به فرایند ریفت زایی و بالاآمدگی استنوسفر در فازهای اولیه بازشدگی نئوتتیس ایجاد شده است.

مشاهده مقاله

9. سنگ نگاری، زمین شیمی و خاستگاه زمین ساختی توده نفوذی مافیک- اولترامافیک در گستره آنومالی (آهن) شماره 15 بافق (ایران مرکزی)

سکینه امرایی؛ مهرداد بهزادی؛ محمد یزدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 آذر 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.123179.1178

چکیده

توده نفوذی آنومالی آهن شماره 15 بافق در 35 کیلومتری شمال غربی شهرستان بافق، در استان یزد قرار دارد. این توده بخشی از ماگماتیسم کامبرین پیشین در غرب بلوک پشت بادام و در زون زمین شناسی ایران مرکزی است. این ... بیشتر توده نفوذی آنومالی آهن شماره 15 بافق در 35 کیلومتری شمال غربی شهرستان بافق، در استان یزد قرار دارد. این توده بخشی از ماگماتیسم کامبرین پیشین در غرب بلوک پشت بادام و در زون زمین شناسی ایران مرکزی است. این توده نفوذی در کربنات‌های سری ریزو به سن نئوپروتروزوییک پسین- کامبرین پیشین جایگزین شده است. توده مورد مطالعه دارای ترکیب مافیک تا اولترامافیک (آمفیبول گابرو، آپاتیت گابرو، آنورتوزیت گابرو، آمفیبول پیروکسنیت و آپاتیت پیروکسنیت) با بافت غالب گرانولار می-باشد. کانی‌های غالب تشکیل دهنده این سنگ‌ها شامل کلینوپیروکسن، آمفیبول، پلاژیوکلاز، اکسیدهای آهن- تیتانیوم، آپاتیت و الیوین است. از نظر ژئوشیمیایی، ماگمای مادر این سنگ‌ها دارای ماهیت تولئیتی تا کالکو آلکالن هستند. در نمودارهای عنکبوتی نرمالایز شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه، این سنگ‌های نفوذی غنی شدگی از LILEs و تهی‌شدگی از HFSEs نشان می‌دهند. نمودارهای مختلف تمایز محیط زمین ساختی، مبین وابستگی توده نفوذی مورد بررسی به محیط‌های زمین ساختی وابسته به فرورانش می‌باشد. هم‌چنین، ماگمای والد توده نفوذی می‌تواند در اثر ذوب پریدوتیت‌های گوشته‌ای (گوشته پوسته‌ای)، متاثر از سیالات زون فرورانش ایجاد شده باشد. نتایج این پژوهش، سازگار با مدل‌هایی می‌باشد که ماگماتیسم کامبرین پیشین در بلوک پشت بادام را در ارتباط با فرورانش پوسته اقیانوسی پروتوتتیس به زیر ایران مرکزی می‌دانند.

مشاهده مقاله

10. زمین‌شیمی و جایگاه زمین‌ساختی گرانیتوئید نوع A در پهنه سنندج-سیرجان: شیروانه، شمال خاور سنقر(استان کرمانشاه)

اشرف ترکیان؛ علی نیک نظر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 آذر 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.123999.1191

چکیده

گرانیتوئید باختر شیروانه در شمال خاور شهرستان سنقر و در پهنه سنندج- سیرجان قرار دارد. قسمت اعظم توده از گرانیت و آلکالی فلدسپارگرانیت تشکیل شده است ، در حالیکه سنگهای کوارتزمونزونیتی و کوارتزسینیتی ... بیشتر

مشاهده مقاله

11. کانه‌زایی آهن- تیتانیوم ماگمایی در آنومالی شماره 15 بافق، ایران مرکزی: نگرشی بر کانی-شناسی و شیمی کانی

سکینه امرایی؛ مهرداد بهزادی؛ محمد یزدی؛ حسین کوهستانی؛ مجید قاسمی سیانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 آذر 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2020.123784.1188

چکیده

آنومالی آهن- تیتانیوم شماره 15 بافق واقع در 35 کیلومتری شمال ‌غربی شهر بافق، و بخشی از بلوک پشت بادام در زون ایران مرکزی است. کانه‌زایی در این توده شامل کانه‌‌های اکسیدی مگنتیت، تیتانو‌مگنتیت، ایلمنیت ... بیشتر آنومالی آهن- تیتانیوم شماره 15 بافق واقع در 35 کیلومتری شمال ‌غربی شهر بافق، و بخشی از بلوک پشت بادام در زون ایران مرکزی است. کانه‌زایی در این توده شامل کانه‌‌های اکسیدی مگنتیت، تیتانو‌مگنتیت، ایلمنیت و مقادیر جزیی پیریت است که، به صورت همزاد در سنگ میزبان‌های گابرو و پیروکسنیت تشکیل شده‌اند. بر اساس نتایج تجزیه شیمیایی سنگ کل اکسید‌های TiO2, CaO, FeOtو عناصر Cr, Ni و Vبا MgO همبستگی مثبت، و اکسید‌های Al2O3، Na2O+K2O و SiO2 با MgO همبستگی منفی دارند. همبستگی‌های فوق با تبلور کلینو پیروکسن، آمفیبول، پلاژیوکلاز و کانی‌های اکسیدی در توده سازگاری دارد. همبستگی مثبت عناصر کروم، نیکل و وانادیوم با آهن مبین تمرکز این عناصر در کانه‌های آهن است. ترکیب شیمیایی کانه‌ها در محدوده محلول جامد مگنتیت- اولواسپینل (تیتانو‌مگنتیت) و مگنتیت- ایلمنیت قرار می‌گیرد. در شرایط فوگاسیته اکسیژن سیستم (QFM+1>)، محتوی بالای آهن- تیتانیوم در کنار محتوی بالای آب ( >2 wt.%) در ترکیب ماگمای مادر مهمترین فاکتور‌های دخیل در کانه‌زایی توده به ‌شمار می‌‌روند. بر اساس مدل پیشنهاد شده برای کانی‌سازی توده، در هر بار تزریق ماگما به درون محفظه ماگمایی، محتوی بالای آب ماگما سبب کاهش دمای تبلور سیلیکاتها نسبت به کانی‌های اکسیدی و تبلور زود هنگام کانی‌های اکسیدی نسبت به کانی‌های سیلیکاته شده است. افزایش محتوی آب طی تفریق ماگما سبب گسترش فاز اکسیدی، و متعاقبا تسهیل جدایش آن از سیال باقیمانده در مراحل پایانی تفریق شده است که به سبب ویسکوزیته پایین و چگالی بالا در بین کانی‌های سیلیکاته جریان یافته و در فضای خالی بین این کانی‌ها متبلور شده است.

مشاهده مقاله

12. دما-فشارسنجی توده‌های کوارتزدیوریت پورفیری و بررسی نحوه تشکیل اسکارن وابسته با استفاده از داده‌های شیمی کانی‌ در منطقه تیغناب، جنوب خاور سربیشه (خاور ایران)

سید سعید محمدی؛ سون لین چانگ؛ ملیحه نخعی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2021.122961.1177

چکیده

در منطقه تیغناب در جنوب خاور سربیشه، نفوذ توده‌های نیمه‌عمیق کوارتزدیوریتی به درون سنگ‌آهک و ماسه‌سنگ‌های پالئوسن-ائوسن سبب تشکیل اسکارن شده است. پلاژیوکلاز، هورنبلند و کوارتز سازنده‌های اصلی سنگ‌های ... بیشتر در منطقه تیغناب در جنوب خاور سربیشه، نفوذ توده‌های نیمه‌عمیق کوارتزدیوریتی به درون سنگ‌آهک و ماسه‌سنگ‌های پالئوسن-ائوسن سبب تشکیل اسکارن شده است. پلاژیوکلاز، هورنبلند و کوارتز سازنده‌های اصلی سنگ‌های نیمه‌عمیق هستند. داده‌های آنالیز ریزپردازشی الکترونی بیانگر این است که محتوای آنورتیت در پلاژیوکلازها 15 تا 45 درصد و ترکیب آنها از آندزین تا الیگوکلاز متغیر است. آمفیبول‌ها در قلمرو کلسیک واقع شده و از نوع مگنزیوهورنبلند می‌باشند. فشار حاکم در زمان تبلور کانی‌ها در کوارتزدیوریت پورفیری تیغناب 27/5 کیلوبار و دمای میانگین آن بر اساس دماسنجی با استفاده از هورنبلندهای همزیست با پلاژیوکلاز حدود 788 درجه سانتیگراد بدست آمد. کانی‌های سازنده برون‌اسکارن تیغناب شامل گارنت، اپیدوت، پیروکسن، کلسیت، کلریت، کوارتز، مگنتیت، پیریت، هماتیت و ژیپس هستند. گارنت‌های بررسی‌شده، در رده کلسیم‌دار و از نوع محلول جامد آندرادیت - گروسولار می‌باشند. بررسی تغییرات ترکیبی این کانی بیانگر این است که مقدار سازنده گروسولار روند تقریباً یکنواخت داشته، اما مقدار سازنده آندرادیت تغییرات جزئی را نشان می‌دهد. حضور آندرادیت و تغییرات آن در گارنت‌های مورد مطالعه، به ترتیب بیانگر بالابودن فوگاسیته اکسیژن و تغییرات نسبت Fe3+/Alدر هنگام تبلور گارنت بوده است. پیروکسن در اسکارن تیغناب از نوع دیوپسید می‌باشد. وجود آندرادیت، پیروکسن غنی از دیوپسید و فراوانی بیشتر گارنت نسبت به پیروکسن در اسکارن مورد مطالعه، بیانگر شرایط اکسیدان است و با نتایج بدست آمده از مطالعه شیمی کانی آمفیبول در کوارتزدیوریت پورفیری مولد اسکارن مطابقت دارد. نبود ولاستونیت در برون‌اسکارن حاکی از این است که گارنت و کلینوپیروکسن در دمای کمتر از 550 درجه سانتیگراد توسط محلول‌های متاسوماتیزه کننده متبلور شده‌اند.

مشاهده مقاله

13. پتروگرافی ، ژئوشیمی و تحلیل فرکتال آنکلاوهای مافیک توده پلوتونیک الوند جهت بررسی فرایند اختلاط ماگمایی

سارا شکیبا؛ علی اصغر سپاهی گرو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 دی 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2021.122815.1175

چکیده

مجموعه پلوتونیک الوند در زون سنندج- سیرجان و در جنوب و غرب همدان واقع است. مطالعات سنگ‌نگاری نشان می‌دهد این توده از سنگ‌های نفوذی مافیک، گرانیتوئیدهای پورفیروئید و لوکوکرات همراه با آنکلاوهای سورمیکاسه، ... بیشتر مجموعه پلوتونیک الوند در زون سنندج- سیرجان و در جنوب و غرب همدان واقع است. مطالعات سنگ‌نگاری نشان می‌دهد این توده از سنگ‌های نفوذی مافیک، گرانیتوئیدهای پورفیروئید و لوکوکرات همراه با آنکلاوهای سورمیکاسه، میکروگرانولار مافیک و میکروگرانولار فلسیک و هورنفلسی تشکیل شده است. مطالعات صحرایی، سنگ‌نگاری و ژئوشیمیایی نشان می‌دهند که آنکلاوها، سنگ میزبان و سنگ‌های مافیک دارای سرشت کالک آلکالن هستند و از نظر شاخص اشباع از آلومین (ASI) سنگ میزبان در محدوده پرآلومین، آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک و سنگ‌های مافیک در محدوده متاآلومین و مرز متاآلومین و پرآلومین قرار دارند. براساس نمودارهای عنکبوتی، در کلیه سنگ‌ها تهی‌شدگی از عناصر HFSE و غنی‌شدگی از عناصر LILE مشاهده می‌شود که از ویژگی‌های سنگ‌های مناطق فرورانش است. پیچیدگی موفولوژی آنکلاوها نشانگر ظهور ساختارهای فرکتال در آنکلاوهای الوند تاییدی بر فرآیند اختلاط ماگمایی در این توده است. ابعاد فرکتال آنکلاوها بین 08/1 تا 21/1 متغیر است و در نمودار ستونی مد آن 1/1 است. بر پایه بعد فرکتال آنکلاوها، نسبت لگاریتم گرانروی سنگ میزبان به آنکلاو، طیفی از 48/0 تا 74/0را نشان می‌دهد و مد آن در نمودار ستونی 51/0 است. از آنجایی که آنکلاوهای میکروگرانولار مافیک در توده پلوتونیک الوند به اشکال مختلف دیده می‌شوند، این مسئله پیشنهاد می‌دهد که اثرات آمیختگی ماگمایی (اختلاط مکانیکی) روی آنکلاوها و میزبان در قسمت‌های مختلف شمال توده الوند متفاوت بوده است به طوری که هر چه از مرز توده مافیک به سمت مرکز توده گرانیتوئیدی نزدیک می‌شویم اندازه آنکلاوها کوچکتر، تعداد کمتر و بعد فرکتال در آنها کاهش می‌یابد.

مشاهده مقاله

14. سنگ‌شناسی و ژئوشیمی کا نسار آهن ابراهیم‌آباد، شمال باختری دیواندره، کردستان

افشین اکبرپور؛ مرتضی خلعت بری جعفری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 دی 1399

http://dx.doi.org/10.22108/ijp.2021.124932.1201

چکیده

کانسار آهن ابراهیم آباد در شمال باختری پهنه ساختاری سنندج-سیرجان واقع است که دربردارنده سنگ‌های دگرگونی پالئوزوئیک، توده‌های نفوذی مزوزوئیک و سنگ‌های متاسوماتیک هستند. سنگ‌های دگرگونی میکاشیست، ... بیشتر کانسار آهن ابراهیم آباد در شمال باختری پهنه ساختاری سنندج-سیرجان واقع است که دربردارنده سنگ‌های دگرگونی پالئوزوئیک، توده‌های نفوذی مزوزوئیک و سنگ‌های متاسوماتیک هستند. سنگ‌های دگرگونی میکاشیست، دولومیت و مرمر هستند که توسط نفوذی پلوتونیک با ترکیب گرانودیوریتی تا گرانیتی کم و بیش کاتاکلاستیک و میلونیتی قطع شده‌اند. بر اساس مطالعات پتروگرافی، میکاشیست و رسوبات تخریبی همراه، در رخساره شیست سبز درجه پایین دگرگون شده‌اند. مرمرها و توده‌های پلوتونیک نیز در امتداد پهنه‌های برشی، دچار دگرگونی کاتاکلاستیک شده‌اند. سنگ‌های متاسوماتیک، ترکیب اسکارن گارنت - آمفیبول‌دار تا گارنتیت را داشته و توسط رگچه‌های منیتیت-دار قطع شده‌اند. کانی‌سازی آهن در این محدوده، غالبا بصورت منیتیت است که به شکل‌های عدسی‌، رگه‌ای، رگچه‌ای و دانه‌ای تشکیل شده‌اند. این کانسار دارای بافت پراکنده، توده‌ای، جانشینی و شبکه‌ای است. مگنتیت به صورت بی شکل، ریز (کمتر از 1 میلیمتر) و یا به صورت پراکنده تشکیل شده‌ است. کانی‌های باطله شامل کلریت، ترمولیت - اکتینولیت، اپیدوت، گارنت و کوارتز هستند که گاهی همراه با کانی‌های رسی و کلسیت یافت شده اند. عیار آهن در کانسنگ بین14 تا 47 درصد تغییر می‌کند. تفسیر نمودارهای نسبت تیتان به نیکل-کروم و تیتان به وانادیم، نشاندهنده منشا هیدروترمالی این کانسارآهن است. داده‌های ژئوشیمیایی از کانسنگ منیتیت و تغییرات عناصر کبالت، نیکل، وانادیم و تیتان در آن، نشاندهنده منشاء اسکارنی-هیدروترمالی کانسار آهن ابراهیم آباد است. آهن توسط سیالات داغ حاصل از توده‌های نفوذی، جابجا شده و در حدفاصل بین واحدهای دگرگونی مانند مرمر، میکاشیست، شیست سبز و اسکارن تجمع نموده است.

مشاهده مقاله

تعداد دوره‌ها	11
تعداد شماره‌ها	42
تعداد مقالات	392
تعداد نویسندگان	574
تعداد مشاهده مقاله	196,624
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	226,267
نسبت مشاهده بر مقاله	501.59
نسبت دریافت فایل بر مقاله	577.21
-----------------------------------------
تعداد مقالات ارسال شده	658
تعداد مقالات رد شده	208
درصد عدم پذیرش	32
تعداد مقالات پذیرفته شده	366
درصد پذیرش	56
زمان پذیرش (روز)	350
تعداد پایگاه های نمایه شده	13
تعداد داوران	262

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 11 (1399)

دوره 10 (1398)

دوره 9 (1397)

دوره 8 (1396)

دوره 7 (1395)

دوره 6 (1394)

دوره 5 (1393)

دوره 4 (1392)

دوره 3 (1391)

دوره 2 (1390)

دوره 1 (1389)

1. بررسی رفتار زمین‏‏‌شیمیایی عنصر‏‏‌های کمیاب در سیستم گرانیت- پگماتیت مشیرآباد (جنوب‏‏‌باختری قروه، کردستان)

چکیده

2. سنگ‏‌شناسی، زمین‏‌شیمی و سنگ‌زایی آندزیت‏‌های دوپیروکسن‌دار شمال‌باختری ورزقان (شمال‌باختری ایران): شاهدی بر ماگماتیسم کالک‌آلکالن در محیط پسابرخوردی

چکیده

3. زمین‏‌شیمی و سنگ‏‌شناسی سنگ‌های آتشفشانی جنوب نطنز (بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر)

چکیده

4. سنگ‏‏‌شناسی، زمین‏‌شیمی و جایگاه تکتونوماگمایی سنگ‏‏‌های ‏‏‌آتشفشانی در گنبدهای نمکی هرمز و گچین (استان هرمزگان، ایران)

چکیده

5. سنگ‏‏‏‌نگاری و زمین‏‏‌شیمی توده‏‏‏‌های آذرین نیمه‏‏‏‌ژرف شمال ترود (بخش خاوری کمان ماگمایی ترود- چاه‌شیرین)

چکیده

1. ویژگی های آتشفشان شناسی و ژئوشیمیایی محصولات آخرین فوران سبلان، شمال غرب ایران

چکیده

2. مطالعه پترولوژیکی و ایزوتوپی سنگ‌های بازالت‌های برزند و مقایسه آن با سنگ‌های بازالت‌های پشتاسر در جنوب شهرستان گرمی

چکیده

3. رفتار عناصر اصلی و کمیاب کانی تورمالین در پگماتیت‌های منگاوی و گنجنامه (استان همدان)

چکیده

4. زمین‌شیمی و سنگ‌زایی منشورهای بازالتی جنوب شهرستان گرمی (استان اردبیل)

چکیده

5. پیدایش و شیمی‌‌کانی‌های سولفیدی و اکسیدی برون‌زاد در کانسار پلی‌متال ماهور غرب نهبندان

چکیده

1. زمین‏‌شیمی سنگ‏‌‏‌های بازالتی منطقة مشکین- رشت‌آباد (شمال زنجان)

چکیده

2. خاستگاه و تحولات ماگمایی سنگ‏‌های متاولکانیکِ پالئوزوییک زیرین (سیلورین) ماکو: نشانه‌ای از کافت‌زایی پالئوتتیس (شمال‏‌باختری ایران)

چکیده

3. شواهد کانی شناسی اسپینل جهت تعیین منشأ مجموعه اولترامافیک آبگرم (جنوب استان کرمان)

چکیده

4. شیمی کانی، جایگاه زمین ساختی و دما-فشارسنجی توده نفوذی گابرو-دیوریت (جنوب تیکمه داش)، آذربایجان شرقی

چکیده

5. رابطه زمانی-مکانی کانه‌زایی و ماگماتیسم در کانسار چند فلزی مزرعه، شمال اهر، استان آذربایجان شرقی

چکیده

6. خصوصیات زمین‌شناسی و زایشی آگات‌های منطقه فردوس (خراسان جنوبی)

چکیده

7. زمین شناسی، سنگ نگاری و زمین‌شیمی سنگ های آتشفشانی و توده های گرانیتوئیدی در محدوده کانسار طلا و مس چوران، شمال شرق سیرجان

چکیده

8. ژئوشیمی و پتروژنز سنگ‌های آتشفشانی کربونیفر شمال‌غرب مرند: شاهدی بر ماگماتیسم ریفت درون قاره‌ای

چکیده

9. سنگ نگاری، زمین شیمی و خاستگاه زمین ساختی توده نفوذی مافیک- اولترامافیک در گستره آنومالی (آهن) شماره 15 بافق (ایران مرکزی)

چکیده

10. زمین‌شیمی و جایگاه زمین‌ساختی گرانیتوئید نوع A در پهنه سنندج-سیرجان: شیروانه، شمال خاور سنقر(استان کرمانشاه)

چکیده

11. کانه‌زایی آهن- تیتانیوم ماگمایی در آنومالی شماره 15 بافق، ایران مرکزی: نگرشی بر کانی-شناسی و شیمی کانی

چکیده

12. دما-فشارسنجی توده‌های کوارتزدیوریت پورفیری و بررسی نحوه تشکیل اسکارن وابسته با استفاده از داده‌های شیمی کانی‌ در منطقه تیغناب، جنوب خاور سربیشه (خاور ایران)

چکیده

13. پتروگرافی ، ژئوشیمی و تحلیل فرکتال آنکلاوهای مافیک توده پلوتونیک الوند جهت بررسی فرایند اختلاط ماگمایی

چکیده

14. سنگ‌شناسی و ژئوشیمی کا نسار آهن ابراهیم‌آباد، شمال باختری دیواندره، کردستان

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان